Bu çalışma, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında 1996’da başlayan Gümrük Birliği (GB) ilişkisinin
günümüzde sorunlu hale gelmiş yapısını ve işleyişini incelemekte ve bu sorunlara birtakım çözüm önerileri
getirmektedir. Çalışmanın ilk savı, GB’nin, olumlu etkilerine rağmen günümüzde Türk ekonomisine yük de
getiren ve Türkiye’nin AB ile ekonomik alandaki bütünleşmesine engel oluşturan olumsuz yönleri de
bulunduğudur. Bunlar arasında, özellikle Türkiye’nin GB karar mekanizmasında yer alamayışı, AB’nin üçüncü
ülkelerle imzaladığı ve Türkiye’nin AB’nin ortak gümrük tarifesine uyum yükümünden dolayı Türk dış
ticaretine zarar veren serbest ticaret anlaşmaları, AB ülkelerinin Türk vatandaşlarına haksız ve hukuka aykırı
biçimde uyguladığı vizeler ve Türk tır ve kamyonlarına kimi AB üyesi ülkelerce GB’ne aykırı biçimde getirilen
taşıma kotaları bu çalışmada inceleme konusu yapılacaktır. İkinci olaraksa çalışma, bu sorunların çözümü için
son dönemde öne çıkarılan GB’den çıkma veya GB’ni serbest ticaret anlaşmalarına dönüştürme gibi yollara
gidilmeden de mevcut mevzuat ve uygulamalar çerçevesinde anılan sorunlara çeşitli çözümler üretilebileceğini
ortaya koymaktadır.
This study intends first to examine the increasingly problematic structure and functioning of the
Customs Union (CU) relationship launched between Turkey and the European Union (EU) in 1996 and then
seeks to bring some solutions to these problems. Its first argument is that despite its positive impacts on the
Turkish economy, the CU also contains various negative aspects which do not function to Turkey’s favor.
Among these are Turkey’s non-participation in the CU’s decision-making mechanisms, the EU’s free trade
agreements with the third countries, which evidently hurt Turkish foreign trade, the travel visas applied by the
EU countries for Turkish nationals, and lastly, the transport quotas imposed by some EU countries on Turkish
carriers. Secondly, the study argues that without resorting to the ways of exiting the Customs Union or turning it
into a solely free trade agreement, some solutions still can be produced within the framework of the existing
legislation and practices.
