İSTANBUL DEVLET SENFONİ ORKESTRASI’NIN KONSER PROGRAMLARININ, REPERTUVAR, KONSER YERLERİ VE ŞEFLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Abstract

Öz Bu çalışmada İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası (İDSO)’nın konser programlarında yer alan eserler, orkestrayı yöneten şefler ve konser yerleri bazı değişkenlere göre incelenmiştir. İDSO tarafından 2015-2019 yılları arasında verilen konserlerde sahnelenen eserlerin tür ve biçimleri, Türk ve yabancı bestecilere ait eserlerin sayısı, orkestrayı yöneten Türk ve yabancı şeflerin yönetme sayıları ile konser yerlerindeki çeşitliliğin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışma için seçilen konser programlarının 2019’a kadar sınırlandırılmasının nedeni, covid-19 salgın önlemleri dolayısıyla 2020 ve 2021 yıllarında düzenli konserlerin verilememesidir. Araştırmada orkestra kavramının ortaya çıkışı ve gelişim süreci, senfonik orkestraların özellikleri ve Türkiye’de senfonik yapıdaki orkestralara yönelik bilgilere yer verilmiştir. Ayrıca senfoni müzik biçiminin ortaya çıkışı ve gelişim sürecine yönelik bilgiler de çalışmada sunulmuştur. Durum tespitine yönelik betimsel türdeki bu araştırmada tarama modelinden faydalanılmıştır. Verilerin toplanmasında doküman incelemeden yararlanılarak 2015-2019 yılları arasında İDSO’ya ait konser programlarındaki bilgiler kullanılmıştır. Elde edilen veriler yüzde frekans analizi yapılarak yorumlanmıştır. Araştırmada sonuç olarak konserlerin tamamına yakınının İstanbul’da yapıldığı görülmüş, bu konserlerde görev alan şeflerin sayısı oranlandığında çoğunluğunun yabancı şefler olduğu tespit edilmiştir. Orkestrayı yönetme sayısı incelendiğinde ise yabancı şeflerin Türk şeflerden daha fazla İDSO konserlerini yönettiği tespit edilmiştir. Konser programlarında yer verilen eserler incelendiğinde, yabancı bestecilere oranla çok daha az sayıda Türk bestecilere ait eserlerin sahnelendiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmada seçilen beş yıllık süreci kapsayan İDSO’ya ait konser programlarında seslendirilen eserlerin tür ve biçimlerine göre dağılımında ise en fazla konçerto türündeki eserlerin seslendirildiği sonucuna ulaşılmıştır.