Makam isimleri, hemen hemen bütün Türk devletleri arasında büyük oranda benzerlik
göstermektedir. Makam isimlerindeki var olan bu benzerlikler, makamın öz yapısı ile de
bağlantı kurulabilmesine olanak tanımaktadır. Buradan hareketle bu makale, Segâh makamının
Uygur, Azeri ve Türkiye müzik kültürü bağlamında, benzer ve farklı yönlerini araştırmayı amaç
edinmiştir.
Bu çalışmada; Geleneksel Türk müziği nazariyatı kaynaklarından, alanla ilgili bütün yazılı
kaynaklar taranmıştır. Ayrıca Azeri Müziği ile ilgi nazari bilgileri Üzeyir Hacıbeylinin
“Azerbaycan halk müziğinin esasları ” kitabından, Uygur Müziği ile ilgili bilgileri Abdüşşükür
Muhammed Emin in “Uygur Klasik Halk Musikisi On İki Mugam Hakkında” isimli kitabından
yararlanılarak segâh makamı açıklanmaya çalışılmıştır.
Segâh makamı; Uygur, Azeri ve Türkiye müzik kültürü bağlamında makam dizilerinin
kurulumu da farklılık gösterse de, makamın karar perdesi, seyri, güçlü perdesi, asma karar
perdeleri gibi makamı belirleyen unsurlar bakımından benzer oldukları gibi sonuçlara
ulaşılmıştır.
Maqam names share similarities to a large extent in nearly all Turkish states. These similarities
in maqam names enable to link with essential structure of maqam. Thus, this article takes as a
goal to study similar and different aspects of sagah maqam within the context of Uygur,
Azerbaijani and Turkish music culture.
In this study, all written sources about field have been reviewed from the sources of traditional
Turkish music theories. Furthermore, segah maqam have been clarified by taking advantage of
books of Üzeyir Hacıbeyli named “Azerbaycan halk müziğinin esasları”, related to theoretical
information about Azerbaijani music, and of Abdüşşükür Muhammed Emin named “Uygur
Klasik Halk Musikisi On İki Mugam Hakkında” that is about Uygur music.
Although Segah maqam differs by the setup of maqam scales within the context of Uygur,
Azerbaijani and Turkish music culture, we came out that those cultures show similarities in
terms of elements such as opening tone, melodic development, dominant pitch, determining
maqam.
