Türkiye’deki ses ve şan eğitiminin köken kaynaklı algıda yarattığı kavram karmaşası üzerine bir değerlendirme ve yaklaşım önerileri

Abstract

Türkiye’de batı müziği ve opera sanatının şan kavramı ile birlikte tanınması Osmanlı Devleti döneminde ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti döneminde batı müziği alanındaki gelişmeler sonucunda, opera sanatına ihtiyaç duyulmuş ve bu alanda İtalyanların örnek alınması nedeniyle de İtalyan eğitimcilerden yaralanılmaya başlanmıştır. Cumhuriyetin ilanı ile batı müziği alanında devam eden gelişmeler ışığında yurt dışından getirilen opera sanatı şan eğitmenleri devlet operası sanatçı kadrolarına yerleştirilmiştir. Bu durum zaman içerisinde sadece operada şan sanatı olabileceği gibi bir algı yarattığını düşündürmektedir. Türkiye’de Fransızca kökenli olan chant (Türkçe anlamı: şarkı söyleme, okunuşu: şan) kelimesi kullanıldığında akıllara sadece operanın gelmesi algıdaki yanılgıdan ibarettir ve bu durum kavram karmaşasına neden olmaktadır. Şan eğitimi belirli temel ögelerin yanı sıra (postür, solunum, fonasyon), sese dayanıklık ve sağlamlık kazandırmak, icra edilecek olan eserin türüne özgü çeşitli söyleme tekniklerini içerisinde barındıran ses egzersizleri ile birlikte sesi işleyerek sanatsal anlamda sese müzikal nitelik kazandırmak amacıyla verilen uzun bir eğitim sürecidir. Sözlü eserlerin her türünün (Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği, Pop, Caz, Opera vb.) icrası için gerekli olan daha kaliteli, etkili, sağlıklı bir ses üretmek ve sanatsal anlamda güzele ulaşmak adına şan sanatına yönelik eğitimin gerekli unsurlarının bireylere kazandırılmasının bu anlamda yaralı olacağını ifade etmek mümkündür. Ses ve şan eğitimi kavramlarının anlamlarına uygun kullanılması, üzerinde durulması gereken çok önemli bir konudur. Şan kavramının türe özgü verilen eğitime göre; TSM Şan Eğitimi, THM Şan Eğitimi, Pop Müziği Şan Eğitimi, Opera Sanatı Şan Eğitimi vb. şeklinde daha sık kullanılmasının bireylerde oluşan kavram karmaşasını ortadan kaldıracağı düşünülmektedir.

In Turkey, the recognition of western music and opera along with vocal training came to the light during Ottoman Empire period. As a result of the developments experienced in western music during Ottoman Empire period, opera was needed and as Italians were taken as example in this field, Italian trainers were started to be benefited from. In the light of the developments going on in the field of western music with the proclamation of the republic, opera vocal trainers, who were invited from abroad, were appointed to the state artist positions. This brings about an idea like that only in opera there can be vocal training in time. The coming of only opera to mind when the French word chant (to sing) is used is nothing but a mistake in perception and this condition causes conceptual incomprehensibility. Vocal training (chant training) is a long period training given on the purpose of bringing the voice stability and strength, and bringing the voice a musical quality in terms of art by processing the voice along with vocal exercises that contain various singing techniques special to the genre of the work to be performed as well as certain basic elements (posture, respiration, phonation). In an effort to produce a voice with higher quality, influence and health that is necessary to perform every type of vocal works of art (Turkish classical music, Turkish folk music, Pop, Jazz, Opera etc.) and to reach the beautiful in artistic view, it is possible to state that it will be beneficial to give the essential elements of vocal training to individuals in this sense. The use of voice and vocal training concepts in compliance with their meanings is a vital subject to lay emphasize on. It is thought that the more frequent use of vocal training according to the type of training peculiar to the genre as; Turkish Classical Music Vocal Training, Turkish Folk Music Vocal Training, Pop Music Vocal Training, Opera Vocal Training etc. would take away the conceptual incomprehensibility seen in individuals.