Klasik TEM ve SHV türü enzimlerden nokta mutasyonu ile gelişmiş olan Genişlemiş Spektrumlu Beta-Laktamazlar (GSBL), son 30
yılda önemli bir direnç mekanizması olarak ortaya çıkmış olup tanımlanan enzim sayısı 200’e ulaşmıştır. Bu enzimleri kodlayan
genlerin çoğu plazmidler ile yayılım göstermekte ve genellikle beraberinde beta-laktam yapısında olmayan diğer antibiyotiklere
karşı da direnç genleri taşımaktadır. En uygun tedavi seçeneklerinin belirlenmesi için Clinical and Laboratory Standards
Institute (CLSI) ve diğer standart rehberlerde özellikle Escherichia coli ve Klebsiella pneumoniae izolatları için rutin olarak GSBL
varlığının tarama ve doğrulama testleri ile araştırılması önerilmektedir. Bu amaçla geliştirilen testlerin çoğu üretilen enzimin
klavulanik asit varlığında inhibisyonunun gözlenmesi esasına dayanır. Rutin laboratuar uygulamalarında yaygın olarak kullanılan
Çift Disk Sinerji yöntemi, ucuz ve uygulaması kolay bir yöntem olarak tatmin edici sonuçlar vermektedir. Ancak bu testte sonuç
alınması için en az 18-24 saat gerekmekte ve bazı enzim türleri saptanamayabilmektedir. Son yıllarda geliştirilen kromojenik testler
ve moleküler yöntemlerle kısa sürede sonuç alınabilse de uygulama zorlukları nedeniyle yaygın kullanımları sınırlı kalmaktadır. Bu
derlemede GSBL enzimlerinin klinik önemi, türleri ve in vitro tanıda kullanılan yöntemler üzerinde durulacaktır.
Extended Spectrum Beta-Lactamases (ESBLs) which develop from classic TEM and SHV beta-lactamases by point mutations have
been emerged as significant resistance mechanisms for last 30 years, and their number has reached about 200. The most of the genes
encoding these enzymes are transferred on the plasmids and they frequently co-transfer some genes that are responsible for the
resistance to other antimicrobials which are not in beta-lactam structure. To select the most appropriate therapy choices, some
guidelines including Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI) have recommended to routinely determine the production of
ESBLs with applying screening and confirmative tests for Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae isolates. Majority of the tests
for ESBLs detection are based on the visualization of the enzyme inhibition in the presence of clavulonic acid. Double Disc Synergy
test, one of the most widespreadly used in the routine laboratory interventions, is a cheap and easy-to-apply method, and gives
satisfactory results. However, in this test, 18-24 hours are required to obtain the result, and some types of enzymes can not be
identified. The chromogenic tests and molecular methods which are developed in the recent years may give result in a shorter time,
but their usages are limited due to difficulties for application. In this review, clinical importance of ESBL enzymes, their types and in
vitro diagnostic methods will be discussed.
