Klasik armoni çözümlerinde kullanılan bas şifreleme yöntemleri ve derece isimlendirmeleri

Abstract

Bu çalışmada, klasik armoni çözümlerinde kullanılan bas şifreleme yöntemleri ile derece isimlendirmeleri üzerine bir inceleme yapılmıştır. Bu amaçla değişik ülkelerde armoni öğretimi üzerine çalışan 24 müzik kuramcısına ait armoni kitapları incelenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda, tonal armoni çözümlerinde derecelendirme-isimlendirme ve bas şifrelemelerde genel olarak iki yöntemin olduğu; bunların işlevsel (fonksiyonel) ve basamaksal armoni olarak adlandırıldığı tespit edilmiştir. İki kuram arasında armoni çözümlerinde herhangi bir fark olmadığı sadece isimlendirme ve bas şifrelemelerde farkların olduğu çalışma sonucunda ortaya çıkmıştır. İşlevsel armoni akorları Tonik(I), Subdominant (IV) ve Dominant(V) diye ana fonksiyon olarak adlandırırken yan basamakları ise fonksiyonlarla ilişkilendirerek pareleli veya karşıtı olarak adlandırmaktadır. Basamaksal armoni ise dizinin tüm seslerini I.basamak, II. basamak ve III. basamak biçiminde adlandırmaktadır. Jadassohn ise derecelendirmede normal sayıları (1, 2, 4, 5, 7) kullanmıştır. Bas şifrelemelerde beşli akorlarda aynı şifrelemeleri kullanırken işlevsel armonide tüm derecelerde yedili akorlarda aynı bas şifreleme kullanılmaktadır. Basamaksal armonide ise dominant yedili akoru ile diğer basamaklar üzerine kurulan yedili akorlarının bas şifrelemeleri birbirinden farklıdır. Yedinci derece üzerine kurulan eksik beşli akorunu işlevsel armoni beşli akor şifresi gibi kullanırken, basamaksal armoni dominant yedili akoru ile ilişkilendirmek amacıyla ayrı bas şifreleme kullanmıştır. Bazı kuramcılar derece ve fonksiyon isimlerini kullanmazken, bazıları derece veya fonksiyon kısaltmalarını bas şifrenin yanına yazmışlar, bazı kuramcılar ise derece ve fonksiyon kısaltmalarını bas şifrelerin altına yazmışlardır.

In this study, a research has been done on the figured bass methods and naming of tonal degrees in classical harmonical analysis. For this purpose, many harmony books are looked over which are written by 24 music theorists from several countries. As a result, it's been ascertained that there two methods on grading – naming and figured bass which are called as functional and cascaded harmony. It's been understood that there are no differences between two methods except their naming and figured bass syntax. While the chords of functional harmony are named Tonic (I), Subdominant (IV) and Dominant (V) as the main functions, other degrees are associated with the main functions as their parallels and opposites. Jadassohn has used ordinary numbers (1, 2, 4, 5, 7) for tonal degrees. On bass, while the same figures are used for fifth chords, in functional harmony the same figures are used for all degrees and seventh chords. In cascaded harmony, figured bass for dominant seventh chords and seventh chords of other degrees are different from each other. While in functional harmony the diminished seventh on fifth degree is used as the fifth chord figure, in cascaded harmony another figured bass is used in order to associate it with the dominant seventh chord. While some theorists choose not using any function and degree names, some prefer writing abbreviations of degrees and functions near the figured bass and some others prefer writing them under the bass figure.