UD icra geleneğinde Cinuçen Tanrıkorur ekolünün uzzal taksim üzerinden yansımaları

Abstract

Bu çalışmada, Türk müziğinin önemli isimlerinden biri olan Cinuçen Tanrıkorur’un icra uslubu, Uzzal makamında yaptığı taksim üzerinden değerlendirilmiştir. Makamsal açıdan yapılan analizde, makamın işlendiği ses sahası, seyir yapısı ve makamsal geçkiler değerlendirilmiş, ud icra tekniği bakımından yapılan analizde ise tercih edilen akort, klavye üzerindeki pozisyonların kullanım şekli ile sık kullanılan süslemeler sağ ve sol el tekniklerini içeren bir anlayışla çözümlenmiştir. Yapılan analizler doğrultusunda, Tanrıkorur’un bu taksimini, kız ney akordunda yaptığı, melodilerinde kalıplaşmış ezgi yapılarını tercih etmediği, geleneksel seyir anlayışı çerçevesinde özgün melodiler ürettiği, kapalı ve ileri pozisyonları tercih ettiği, atlamalı aralıklar, çift sesler, akorlar ile glissando, vibrato, tremolo ve flajole tekniklerini kendi icra uslubu içerisinde etkili bir biçimde kullandığı görülmüştür.

In this study, ud taksims of Cinuçen Tanrıkorur, one of the most important performers in Turkish music, are analysed in terms of modal and technical aspects. Analysed from modal perspective, Tanrıkorur’s, who plays out of routine melody patterns, namely Uzzal, is selected as samples for this study, and the taksim is studied in terms of their transpositions, melodical movements, motional structures, and modal transitions. Afterwards, the taksim whose modal analysis has been completed are explained in a way which includes positions on keyboard, frequently followed figuration, and leftright hand techniques in terms of usage technique in the instrument Ud. As a result of the analysis, it is seen that in his taksim, Tanrıkorur rather prefers transposed frets, uses “kız ney” tonic chord, produces unique melodies around traditional motion perspective, avoids using stereotyped.tunal structures and chooses close and high positions, frequently uses techniquies of glissando, tremolo, vibrato, flajole and larger intervals which is not used in traditional.