Özet:
Araştırma bireylerin hasta haklarını kullanma tutumlarının sağlık çalışanlarına
yönelik şiddet düşüncesiyle ilişkisinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Araştırma Mardin Devlet Hastanesi ve Mardin Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları
Hastanesi Kadın Doğum Kliniklerinde 2 Eylül-31 Ekim 2013 tarihleri arasında
yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini; belirtilen hastanelerde yatan hasta ya da yatış
deneyimi olan refakatçiler oluşturmuştur. Araştırmada örneklem hesaplamasına gidilmeden
belirtilen tarihlerde evrenden olasılıksız rastlantısal seçilen 171 birey örneklemi
oluşturmuştur.
Veriler anket formu ve Hasta Hakları Kullanma Tutum Ölçeği (HHKTÖ)
kullanılarak araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır. Verilerin
analizinde yüzde, ortalama, One-Way Anova, Student t testi testi kullanılmıştır.
Araştırmada bireylerin %54.4 ü hasta hakları konusunda bilgi aldığını belirtmiştir.
Bilgi alan bireylerin %46.3’lük çoğunluğunun bilgiyi medyadan edindiği saptanmıştır.
Araştırmada bireylerin %18.7’si sağlık çalışanına karşı şiddet girişiminde bulunduğu,
%17’sinde uygulanan şiddetin sözel şiddet olduğu saptanmıştır. Araştırmada bireylerin
Sağlık çalışanına şiddet uygulama nedeni sorulduğunda sırası ile; sağlık çalışanın hasta ve
yakının önemsememesi (%12.3), sağlık çalışanının yardımcı olmaması (%11.7) ilk iki sırada
yer almaktadır. Araştırmada bireylerin %11.7 si sağlık çalışanı tarafından şiddete maruz
kaldığını, şiddet karşısında %60’ı ‘sağlık çalışanına sözlü münakaşa’ ile tepki verdiğini
belirtmişlerdir. Araştırmada eğitim durumu artıkça HHKTÖ puan ortalamalarının artığı
saptanmıştır (p<0.05). Ayrıca çalışan bireylerin çalışmayanlara göre HHKTÖ puanlarının
daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Bireylerin sağlık çalışanına şikâyetini
anlatabilme, sağlık çalışanı tarafından anlaşıldığını düşünme ve hasta hakları konusunda
bilgi alması ile HHKTÖ puan ortalaması arasında istatistiksel olarak önemli farklılığın
olduğu tespit edilmiştir (p<0.05).
Araştırmada kendini ifade eden bireylerin sağlık çalışanı ile daha az sorun
yaşamaları iletişim becerilerinin şiddeti önlemde ne kadar önemli olduğunu gösteren önemli
bir bulgudur.
