Beğeni hiyerarşilerinin tesis edilmesinde bir sınıflandırma stratejisi olarak klasik türk müziğinin icadı: sosyolojik bir yaklaşım

Abstract

Müzik sosyolojisi alanında çalışanların görevlerinden biri, beğeni hiyerarşilerinin hangi tarihsel-toplumsal bağlam içinde oluştuğunu, nasıl ifade edildiğini, hangi söylemlerle meşrulaştırıldığını, bu meşruluğun hangi kurumlarla pekiştirildiğini ve hangi sosyal çıkarlarla ilişkili olduğunu açığa çıkartmaktır. Klasik müzik kategorisinin icat edilmesi ve kurumsallaştırılması, Batıda ve Türkiye’de farklı bağlamlar içinde gerçekleşmiştir. Batıdaki sınıf temelli beğeni hiyerarşilerinin aksine, Türkiye’de müzik alanında birçok sınıflandırmanın kaynağı Batılılaşma sürecinin yol açtığı meşruiyet bunalımıdır. Klasik Türk müziği kategorisi, Batıcı elitler tarafından dışlanan bir müziğe itibar kazandırmak için bir sınıflandırma stratejisi olarak kullanılmıştır. Bir meşrulaştırma stratejisi olarak önemli başarılar kazanan bu stratejinin olumsuz yönüyse Türk müziğinin yaşayan gelenekle bağlarını zayıflatması ve onu arkaikleştirerek adeta müzelik hale getirmesidir.