Ercişli emrah şiirlerinin müzikal yapı özellikleri ve bölge kültürüne tesiri

Abstract

Türk topluluklarının sözlü edebiyatlarında şiir en önemli ifade yolu olarak görülmüştür. Yüzyıllar boyunca hafızada yer alan metinlerden iletişim aracı olarak yararlanılarak kuşaklar arası kültürel mirasın aktarılmasında önemli işlevleri üstlenmiştir. Bu sayede sözlü kültürün önemli hafızaları kuşaklararası milli kültürün aktarımını yerine getirebilmiştir. Van sözlü kültürünün aktarılmasında çok büyük bir öneme sahip olan Ercişli Emrah, şiirlerinde yaşadığı coğrafyanın tabiat güzelliklerinin yanı sıra sevgilisine olan aşkını ve özlemini türkülerle anlatırken, bölge sosyo/kültürel yapısı hakkında da önemli bilgileri şiir/müzik metinleri ve gelenekleri vasıtasıyla aktarmıştır. Ercişli Emrah’ın söylemek istediklerini özentisiz bir dille ifade etmiş olması ise çok uzun yıllar hafızalarda yer etmesini sağlamıştır. Çalışma, yöre halkından usta bir âşık olan Ummâni ile yapılan bazı görüşmeler neticesinde büyük saz şairi Ercişli Emrah’ın yaşayan şiirleri ve Emrah geleneğinin bölgenin müzik kültürüne etkisi çerçevesinde derleme yoluyla oluşturulmuştur. Ayrıca çalışmada konuyla ilgili basılmış kaynaklardan ve bölge sözlü kültüründen faydalanılmıştır. Âşık Emrah şiirlerinin ezgi yönü incelenmiş olmakla birlikte, eserlerinin güncellenmesi kapsamında ele alınmış ve halk müziğine ulusal düzeyde katkıları doğrultusunda yorumlanarak analiz edilmiştir.