Music is a continuous phenomenon with its cultural, emotional and cognitive
aspects. It has functional dimensions as adaptation to social norms, continuity
of cultural patterns, communication and entertainment. Music transformed
and evolved every age of humanity with technological, scientific advances.
However as we have seen, music preferences became different and music
genres cannot separated each other easily over time. Currently intermediate
genres occurs in music. A person can listen rock and hip-hop at the same time
or can enjoy experimental works besides traditional genres. On the other
hand, reflections of music can differ from person to person; recalling memories,
reflecting personality, emotional regulation, or approved/ listened in peer
group. Therefore, these variables can affect person preferences. Multiple and
dynamic process of issue had revealed some questions like; why do we prefer
a music genre / group / singer? What is the underlying cause or causes about
preferences? Researchers searched for an answer from different perspectives
and focal points related to this kind of questions. The aim of this descriptive
research is, representing theories and models about music preferences
with literature review technique.
Keywords: Music preferences, music preference theories.
Kültürel, sosyal, duygusal ve bilişsel yönleriyle müzik, her birimizin hayatında
var olan ve süreklilik arz eden bir olgudur. Müziğin sosyal normlara uyum, kültürel
yapıların devamı, iletişim ve eğlence gibi işlevsel yönleri de bulunmaktadır.
İnsana dair her şeyin bir değişim sürecinde olması gibi müzik de her çağda
değişip dönüşmüş, hayatımızdaki yeri yıllar içerisinde teknolojik ve bilimsel
gelişmelerle birlikte farklılaşmış ve çeşitlenmiştir. Bununla birlikte zamanla
müzik tercihlerinin de farklılaştığı, hatta müzik türlerinin de birbirlerinden çok
net çizgilerle ayrılamadığı görülmektedir. Artık birbirinin içine girmiş, birden
çok türün özelliğini barındıran ara türler oluşmuştur. İnsanlar da sadece belirli
bir türe eğilim göstermeyip, aynı zamanda hem rock müzik hem hip – hop
müzik dinleyebilmekte; deneysel çalışmaları dinlerken, geleneksel türlere de
eğilim gösterebilmektedir. Öte yandan müziğin her bireyde yansımaları da
farklı olmaktadır; anıları hatırlatması, iyi hissettiriyor olması, kişiliği yansıtması,
ya da arkadaş grubunda sevilmesi gibi çeşitli değişkenler kişilerin tercihlerini
etkileyebilmektedir. Konunun bu dinamik ve çok yönlü hali, insanlar
neden farklı tür/stil, şarkıcı ya da grupları tercih ederler, bu tercihleri hangi
faktörler ne oranda etkiler gibi soruları ortaya çıkarmıştır. Araştırmacılar bu
sorulara farklı çerçeve ve odak noktalarından yaklaşarak cevaplar aramışlardır.
Bu betimsel çalışmada literatür tarama tekniği ile müzik tercihleri üzerine
geliştirilen yaklaşım ve modeller, genel bir çerçeveyle ortaya konulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Müzik tercihi, müzik tercihi kuramları.
