For centuries, engraving, which is used in printing as a technique of printing
and in the field of art as a means of expression, is a method developed for the
access of the works of the artists to more people and reproduction of their
works. Engravings reflect the natural environment, cultural and social life of
the period in which they are built as well as artistic values, and show us the
changes and carry important documentary qualities. It is noted that traditional
methods are used in art education in Turkey and in engraving techniques applied
in special artist workshops. This has been proven in researches that
have traditionally been used to paint techniques and the health-threatening
harmful effects of their materials. It is known that asphalt varnish used as a
plate preservative, nitric acid used for abrading, especially used in conventional
methods, causes health problems and poses a serious threat to cancer
and death in advanced stages.
In this study, successful results were obtained by using polyol and talens liquid
masking film in the primer-related tests used to protect the plate surface. Instead
of nitric acid, zinc salt can be used as abrasive salt, copper abrasive
can be used as abrasive. As a different technique, non-toxic techniques such
as sprayed aquatinta, sugary tile, collagraphy, carborundum and chine collec
were tried and successful results were obtained. Young people who prefer art
education face very early ages with harmful and carcinogenic substances that
should not be in the educational process. In order to prevent this, it is urgent
to change the techniques and materials applied in the training process to nontoxic
ones.
Keywords: Non-Toxic, Engraving, Art Education, Traditional Engraving Techniques.
Yüzyıllardır, baskı tekniği olarak matbaacılıkta ve ifade aracı olarak sanat alanında
kullanılan gravür, sanatçıların eserlerinin daha çok kişiye ulaşması,
eserlerinin çoğaltılması için geliştirilen bir yöntemdir. Gravürler, sanat değerlilerinin
yanı sıra yapıldığı dönemdeki doğal çevreyi, kültürel ve sosyal hayatı
yansıtarak değişimleri bize göstermekte ve önemli birer belge niteliği taşımaktadırlar.
Türkiye’de sanat eğitiminde ve özel sanatçı atölyelerinde uygulanan
gravür tekniklerinde geleneksel yöntemlerin kullanıldığı dikkat çeker. Bu geleneksel
baskı resim tekniklerinin ve malzemelerinin sağlığı tehdit eden zararlı
etkilerinin olduğu yapılan araştırmalarda ispatlanmıştır. Özellikle geleneksel
yöntemlerde plaka koruyucu olarak asfalt verniği ve aşındırma için kullanılan
nitrik asidin sağlık problemlerine yol açtığı ve ileri aşamalarda kansere ve
ölüme neden olacak kadar ciddi tehdit oluşturduğu bilinmektedir.
Bu araştırmada, plaka yüzeyini korumak için kullanılan astarla ilgili” Polizolan”
ve “Talens sıvı maskeleme film” kullanılarak başarılı sonuçlar elde edilmiştir.
Aşındırıcı olarak nitrik asit yerine çinkoda tuz sülfat aşındırıcı, bakırda edinburg
aşındırıcı kullanılabileceği görülmüştür. Farklı teknikler olarak” spreyli
aquatinta”, “şekerli çini”, “kollagrafi”, “karborundum” ve “chine colle” gibi toksik
olmayan teknikler denenmiş ve başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Sanat eğitimini
tercih eden gençlerimiz, eğitim sürecinde olmaması gereken zararlı ve
kanserojen maddelerle çok erken yaşlarda karşı karşıya gelmektedir. Buna
engel olabilmek için de eğitim sürecinde uygulanan tekniklerin ve malzemelerin
toksik olmayanlarla yer değiştirmesi ivedilik arz etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Toksik Olmayan, Gravür, Sanat Eğitimi, Geleneksel Gravür
Teknikleri.
