TÜRKİYE’DE YABANCI DİL OLARAK FARSÇA ÖĞRETİMİNDE YALANCI EŞ DEĞERLİK(İran Farsçası ve Türkiye Türkçesi Örneklemi)

Abstract

Tarihî süreç içerisinde yoğun bir etkileşimde bulunan Türkçe ve Farsça birbirlerini etkilemiş, birbirleriyle kelime aşıverişinde bulunmuşlardır. Her iki dilin söz varlığında çok sayıda ortak kelimenin birikmesiyle, sonuçlanan bu etkileşim neticesinde her iki dilde kökeni ve telaffuzu aynı ancak anlam olarak farklılaşan veya zamanla anlam değişimine uğrayan çok sayıda ortak veya ödünç kelime bulunmaktadır. İki dildeki ortak veya ödünç kelimeler, Farsça öğrenmek isteyen Türkçe konuşurlarına ciddi kolaylıklar sağlarken iki dildeki yalancı eş değer kelimeler, dil öğretimi/öğrenimi sırasında ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Hedef dildeki yalancı eş değer kelimelerle karşılaşan Türkçe konuşuru, anadilden veya birinci dilinden olumsuz aktarım yaparak kelimeyi Türkçedeki anlamıyla algılamakta ve dil öğrenim sürecinde, dört temel becerinin öğreniminde zorluklar yaşamakta ve çeviri yaparken önemli hatalara düşmektedir. İki dildeki ortak söz varlığının avantajından istifade etmek isteyen öğretici/öğrenci yalancı eşdeğer kelimelerin farkında olmadığında; Farsça botri kelimesinin Türkçede şişe, Türkçedeki şişe kelimesinin Farsçada cam, Farsçadaki cam kelimesinin Türkçede kadeh, Türkçedeki kadeh kelimesinin Farsçada kâse, Farsçadaki kase kelimesinin Türkçede tas ve Türkçedeki tas kelimesinin Farsçada kel demek olduğunu bilemediğinde, bu durum büyük hatalara yol açabilecektir. Tarama yöntemi takip edilerek yürütülen bu çalışma Farsça öğrenmek isteyen Türkiye Türkçesi konuşurlarının yalancı eş değer kelimeler konusunda farkındalık sahibi olmalarını ve dil öğretici/öğrencisinin bu yalancı eş değerliğe sahip kelimelerde anadilinden yapacakları olumsuz aktarmaları önleyebilmeyi amaçlamaktadır. Diller arası yalancı eş değerlik kapsamında bu çalışmada, İran Farsçası ve Türkiye Türkçesi arasında anlam kayması veya anlam değişimine uğrayarak ortaya çıktığı tespit edilen 696 yalancı eş değer kelime incelenecektir. Çalışmanın temel verisini oluşturan bu 696 kelime İnönü Üniversitesi Farsça Kurslarına devam eden kursiyerlerin ödev ve dikte kâğıtlarına yönelik uygulanan yanılgı incelemesi çalışmasının sonuçlarından ve iki dilin temel sözlüklerine yönelik uygulanan kaynak tarama yöntemiyle elde edilmiştir. Derlenen kelimeler etimolojik kökenlerine göre Farsça, Türkçe, Arapça ve diğer diller şeklinde dört ana gruba ayrılarak tasnif edilecek ve dört ayrı tablo halinde değerlendirilmeye tabi tutulacaktır. Tablolarda her kelimenin kaynak dildeki ve hedef dildeki telaffuzunun yanı sıra her iki dildeki güncel anlamına da yer verilecektir.

Turkish and Persian, which had an intense interaction throughout history, influenced each other and exchanged words. As a result of this interaction, which has resulted in the accumulation of a large number of common words in the vocabulary of both languages, there are many common or borrowed words in both languages that have the same origin and pronunciation but differ in meaning or have had semantic change over time. While common or borrowed words in two languages provide serious convenience to Turkish speakers who want to learn Persian, false friends in two languages can cause serious challenges during language teaching/learning. A Turkish speaker, who encounters false friends in the target language, perceives the word with its Turkish meaning by making a negative transfer from his mother tongue or first language, and has difficulties in learning four basic skills in the language learning process and makes important mistakes when translating between languages. When the instructor/student who wants to take advantage of the common vocabulary in the two languages is not aware of the false friends in the two languages; If he does not know that the Persian word botri (bottle) means şişe (bottle) in Turkish, Turkish word şişe (bottle) means cam (glass) in Persian, Persian word cam (goblet) means kadeh (goblet) in Turkish, Turkish word kadeh (goblet) means kâse (small bowl) in Persian, Persian word kâse (small bowl) means tas (bowl) in Turkish, and Turkish word tas (bowl) means kel (bald) in Persian, these might cause huge mistakes. This study, which was carried out by following the scanning method, aims to make Turkish speakers who want to learn Persian be aware of false friends and to prevent the language teacher/student from making negative transfers from their mother tongue in these false friends. Within the scope of false friends between languages, 696 false friends, which were determined to have emerged by undergoing a semantic shift or meaning change between Iranian Persian and Turkey Turkish, will be examined in this study. These 696 words, which constitute the basic data of the study, were obtained from the results of the misconception analysis applied to the homework and dictation papers of the trainees attending İnönü University Persian Courses, and the literature review method applied to the basic dictionaries of the two languages. The compiled words will be divided into four main groups as Persian, Turkish, Arabic and other languages according to their etymological origins and will be evaluated in four separate tables. The tables will include the pronunciation of each word in the source language and the target language, as well as its current meaning in both languages.