Meseletü’l-uluvv ve’n-nüzûl fi’l-hadîs

Abstract

Tercümesini yaptığımız Meseletü’l-uluvv ve’n-nüzûl fi’l-hadis adlı risale İbnü’l-Kayserânî el- Makdisî (ö. 507/1113) tarafından âlî ve nâzil isnâd konusunda kaleme alınmıştır. Müellif eserin başında hadis ve hadis ehlinin faziletine dair bazı rivayetlere yer vermiş, daha sonra hadis ilminde âlî ve nâzil isnâd konusuna geçmiştir. Muhaddislerin âli isnâdı övdüklerini, nâzili yerdiklerini, âlî isnâdın beş derecesi olduğunu belirtmiş ve bunları örnekler vererek açıklamıştır. Âlî isnâdın derecelerini açıklarken arada tâbiînin ve hadis imamların tabakalarına da değinmiştir. Araştırmamıza göre âlî isnâdın bu beşli taksimi ilk olarak İbnü’l-Kayserânî tarafından yapılmıştır. Daha sonra İbnü’s-Salâh ve diğer bazı hadis usulü yazarları birtakım değişikliklerle onu takip etmiştir. Risale, Salâhuddin Makbûl Ahmed adlı araştırmacı tarafından 1981 yılında Şam Dârü’l-kütübi’z-zâhiriyye’de 4515 numara ile kayıtlı bulunan yazma nüsha esas alınarak tahkik edilmiş ve Mektebetu İbn Teymiyye tarafından Kuveyt’te yayımlanmıştır. Ayrıca Ahmed Ferid el-Mezîdî tarafından da tahkik edilmiş ve Beyrut’ta Darü’l-kütübi’l-ilmiyye tarafından 2004 tarihinde yayımlanmıştır. Bizler risalenin Salâhuddin Makbûl tarafından tahkik edilen nüshasını esas alarak tercüme ettik. Konunun anlaşılması için dipnotlarda bazı açıklamalarda bulunduk ve köşeli parantez içinde birtakım başlıklar eklemiş olduk.