Hematoloji servisinde yatan hastalarda potansiyel ilaç-ilaç etkileşimlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı hematoloji servisinde yatan hastalarda potansiyel ilaç-ilaç etkileşimi sıklığının belirlenmesi ve bu etkileşimlerin yönetilmesinde klinik eczacının rolünün belirlenmesidir. Materyal ve metot: Çalışmamız 1 Mart-30 Eylül 2020 tarihleri arasında İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Hematoloji Servisinde prospektif olarak yürütülmüştür. Çalışmaya hematoloji servisinde yatan, en az iki ilaç kullanan ve çalışmaya katılmayı kabul eden hastalar dahil edilmiştir. Hastaların kullandığı ilaçlar değerlendirilerek potansiyel ilaç-ilaç etkileşimleri Lexicomp©, Micromedex© ve Medscape© ilaç bilgi sistemleri ile kontrol edilmiştir. Klinik eczacı potansiyel ilaç-ilaç etkileşimlerini yönetmeye yönelik çözüm önerilerini hekimlerle ve hemşirelerle sözlü veya yazılı olarak paylaşmıştır. Bulgular: Çalışmaya toplam 155 hasta (99 erkek, 56 kadın) dahil edilmiş ve bu hastaların 149'unda (%96.1) en az bir adet potansiyel ilaç-ilaç etkileşimi tespit edilmiştir. Tüm hastaların yaşının medyan değeri 60 ve ÇAA'sı 44-72 olarak bulunmuştur. Tüm hastalarda 642 ilaç çiftine ait toplam 1985 potansiyel ilaç-ilaç etkileşimi tespit edilmiştir. En az bir potansiyel ilaç-ilaç etkileşimi saptanan hastaların kullandığı ilaç sayısının ve yatış sürelerinin etkileşim saptanmayan gruba göre daha fazla olduğu bulunmuştur (p<0.001). Bununla birlikte iki grubun yaş ve cinsiyetlerinde anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir (p>0.05). Potansiyel ilaç-ilaç etkileşimlerini yönetmek adına klinik eczacı tarafından 88 adet öneri yapılmış ve bu önerilerin 82'si (%93.2) kabul edilmiştir. Sonuç: Hematoloji servisinde yatan hastalarda ilaç bilgi sistemleri tarafından tespit edilen potansiyel ilaç-ilaç etkileşimi sıklığının oldukça fazla olduğu görülmüştür. Klinik eczacı, potansiyel ilaç-ilaç etkileşimlerinin yönetilmesinde önemli bir rol üstlenmektedir ve sağlık bakım ekibinin içerisinde yer almasının tedavi başarısına katkısı olacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: İlaç-ilaç etkileşimi, hematoloji, klinik eczacılık

Aim: The aim of this study is to determine the frequency of potential drug-drug interactions among patients in hematology inpatient clinic and what role the clinical pharmacist plays in managing them. Material and method: Our study was conducted prospectively in the Hematology Inpatient Clinic at İnönü University Turgut Özal Medical Center between March 1 and September 30, 2020. Patients who were hospitalized in hematology inpatient clinic, used at least two medications and agreed to participate were included in the study. Patients' medication were evaluated and potential drug-drug interactions were analyzed with Lexicomp©, Micromedex© and Medscape© drug information systems. Physicians and nurses were given oral or written advise from the clinical pharmacist on how to manage potential drug-drug interactions. Results: A total of 155 patients (99 males, 56 females) were included in the study, and at least one potential drug-drug interaction was detected in 149 (96.1%) of them. The median value of patients' age was 60 and the IQR was 44-72. A total of 1985 potential drug-drug interactions belonging to 642 drug pairs were detected in all patients. Patients with at least one possible drug-drug interaction were shown to have a higher quantity of medications and a longer length of hospitalization than those who did not have any drug interaction (p<0.001). However, no significant difference was found in the age and gender of the two groups (p>0.05). In order to manage potential drug-drug interactions, 88 interventions were made by the clinical pharmacist, and 82 (93.2%) of them were accepted. Conclusion: It has been observed that the frequency of potential drug-drug interactions detected by drug information systems in hematology inpatient clinic patients is quite high. The clinical pharmacist plays an important role in management of potential drug-drug interactions and his participation in the health-care team is considered to contribute to the treatment's effectiveness. Key words: Drug-drug interaction, hematology, clinical pharmacy