Pedodonti kliniklerinde uygulanan rutin tedavilerin çocukta oluşturduğu dental anksiyete ve tükürük kortizol seviyeleri üzerine etkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Dental anksiyetenin kökeniyle ilgili yapılan çalışmalarda, dental anksiyete oluşumunun çocukluk dönemine kadar uzandığı bildirilmiştir. Araştırmamızda; pedodonti kliniklerinde uygulanan tedavi çeşitlerinden çocuklarda en çok korkuya yol açan tedavi prosedürünün belirlenmesi ve diş tedavilerinin aşamalarında korkuya sebep olan unsurların tespit edilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: İnönü Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Pedodonti Anabilim Dalı'na başvuran daha önce dental tedavi tecrübesi olmayan 135 hasta (69 Kız %51.1, 66 Erkek %49.9; Yaş Ort: 7.37±0.48) çalışmaya dahil edilmiştir. Her grupta 15'er hasta olacak şekilde oluşturulan 9 çalışma grubu bir Pedodonti Kliniği'nde rutinde yapılan restoratif ve koruyucu tüm işlemleri içermektedir. Hastaların anksiyete düzeylerini tespit etmek için tedavi boyunca FIS, CFSS-DS, nabız, SPO2, kortizol parametrelerinden yararlanılmıştır. Bulgular: Tüm gruplarda tedavi esnasında FIS ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı bir artış göstermiştir (p<0.05). CFSS-DS sonuçlarına göre en çok korkulan 3 prosedür; nefes alamamak, enjeksiyon ve yabancıların dokunması olarak tespit edilmiştir. Lokal anestezili tüm gruplarda lokal anestezi esnasında istatistiksel olarak anlamlı bir nabız artışı olmuş ve tedavi başladıktan 15 dk sonra alınan tükürük kortizol seviyelerinde de anlamlı bir artışla karşılaşılmıştır (p<0.05). Sonuç: Tedavinin türü, süresi fark etmeksizin çocukların daha ev ortamından başlayarak klinikte tedavi bitene kadar ciddi derecede stres yaşadıkları saptanmıştır. Bu yüzden çocuğun acil müdahale gerektirecek bir durumu yoksa ilk diş tedavi tecrübesinin lokal anestezili olmaması hatta girişimsel bir işlem olmamasının daha iyi olabileceği sonucuna varılmıştır. Dental anksiyetenin tespiti ve en aza indirilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler: Çocuk Diş Hekimliği, Dental Anksiyete, Kortizol, Lokal Anestezi, Nabız.

Aim: It is reported that dental anxiety could go back to childhood in the studies on the origin of dental anxiety. The aim of the study was to determine the treatment procedure leading to fear in children among the types of treatment in pedodontics clinics, and to identify the factors causing the fear during the stages. Material and Method: 135 patients (69 Females, 51.1%, 66 Males, 49.9%; Average Age: 7.37 ± 0.48), admitted to Inonu University, Dentistry Faculty, Pedodontics Department without any experience of dental treatment were included in the study. 9 study groups including 15 patients in each were subjected to restorative and protective operations performed routinely in a Pedodontics Clinic. Parameters such as FIS, CFSS-DS, pulse, SPO2, cortisol were considered during the treatment. Results: FIS means showed a statistically significant increase in all groups during the treatment (p<0.05). Choking, injection and touching of strangers were identified as the most feared procedures according to CFSS-DS results. Statistically significant increase was seen in pulse and salivary cortisol levels taken 15 minutes after the beginning of treatment in all groups with local anaesthesia (p<0.05). Conclusion: It was noted children severely experienced stress beginning before leaving home till the end of the treatment in clinic regardless of the type of and duration of treatment. It was concluded that unless the child had a situation requiring immediate treatment, first dental treatment should not be an operation requiring local anaesthesia. Further studies are required to detect and minimize dental anxiety. Key Words: Paediatric Dentistry, Dental Anxiety, Cortisol, Local Anaesthesia, Pulse.