Aromataz inhibitörü kullanan meme kanseri hastalarında kemik mineral dansitesine etki eden risk faktörlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş: Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanserdir. Tedavide kullanılan ajanların geliştirilmesiyle birlikte sağ kalım süresi uzarken, osteoporoz gibi bazı sağlık problemlerinin görülme sıklığı da artmaktadır. Çalışmamızda meme kanserinde kullanılan aromataz inhibitörlerinin 1 yıllık tedavi süreci sonunda kemik sağlığı üzerine etkisini ve bu duruma etki edebilecek risk faktörlerinin değerlendirilmesini amaçladık. Materyal ve Metotlar: İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Turgut Özal Tıp Merkezi Medikal Onkoloji Bilim Dalı'nda 2008-2018 yılları arasında meme kanseri tanısı almış, aromataz inhibitörü kullanan hasta dosyaları retrospektif olarak incelendi. Hastalarda tedavinin öncesi ve 1. yılı sonundaki kemik mineral dansiteleri ile buna etki eden risk faktörlerinden yaş, vücut kitle indeksi ve D vitamini düzeyleri değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya 75 kadın meme kanseri hastası dahil edildi. Tedavi başlangıcında kemik mineral dansitesi normal olan 35 hastanın 14'ünde tedavinin 1. yılı sonunda osteopeni gelişirken, osteopenisi olan 34 hastanın 6'sında ise osteoporoz gelişti ve değişimler istatistiksel açıdan anlamlı bulundu (p=0.001). Hastaların anastrozol ve letrozol tedavileri başlamadan önceki lomber vertebra ve kalça T skoru, tedavinin 1. yılı sonundaki değerlerle karşılaştırıldı. Lomber vertebra T skoru (p<0.001), kalça T skoru (p=0.011) ve lomber vertebra BMD değeri (p<0.001) düştü ve değişimler istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Hastalar anastrozol ve letrozol alanlar olarak 2 gruba ayrıldı. Tedavi başlangıcı ve tedavinin 1. yılı sonundaki değerlerin karşılaştırılmasında, her iki ilaç grubunda da lomber vertebra T skoru ve lomber vertebra BMD değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı düşme gözlendi. Letrozol alan hastalarda, anastrazol alanlardan farklı olarak kalça T skorunda da (p=0.009) istatistiksel olarak anlamlı düşme gözlendi. Başlangıç D vitamini düzeyi düşük olan hasta grubunda lomber vertebra T skoru (p<0.001), kalça T skoru (p=0.024) ve lomber vertebra BMD değeri (p<0.001) düştü ve değişimler istatistiksel olarak anlamlı bulundu. D vitamini yetersiz ve yeterli olan hasta gruplarının kemik mineral dansitelerinde ise anlamlı değişim gözlenmedi. Sonuç: Postmenopozal meme kanseri hastalarında aromataz inhibitörleri kemik sağlığına olumsuz etki göstermektedir. İleri yaşta, D vitamini düşüklüğü olanlarda ve obez hastalarda bu etkiler, diğer hastalardan fazla gözlenmiştir. Çalışmamız, aromataz inhibitörü tedavisi başlamadan önce risk faktörlerinin değerlendirilmesi ve değiştirilebilir risk faktörleri için önlem alınması gerektiğini göstermektedir.

Introduction: Breast cancer is the most common cancer in women. While survival time is prolonged with the development of new treatment agents, the incidence of some health problems such as osteoporosis have increased. In this study, we aimed to evaluate the effects of aromatase inhibitors on bone mineral density (BMD) after one year of treatment in women with breast cancer and the possible risk factors that may cause deterioration of BMD in such patients. Materials and Methods: The files of women with breast cancer using aromatase inhibitors between 2008 and 2018 at Inonu University Faculty of Medicine Turgut Ozal Medical Center Medical Oncology Department were retrospectively evaluated. BMD, age, body mass index and vitamin D levels of the patients were analyzed prior initiation and at the end of the first year of treatment. Results: Seventy-five female breast cancer patients were included in the study. In 35 patients who had normal BMD at initiation of treatment, osteopenia developed in 14 patient at the end of a one year treatment period and in 34 patients with osteopenia at initiation of treatment, osteoporosis developed in 6 at the end of a one year treatment period. These changes were statistically significant (p=0.001). Lumbar vertebra and hip T scores before the initiation of anastrozole and letrozole treatment were compared with the scores obtained at the end of the first year of treatment. Lumbar vertebra T score (p<0.001), hip T score (p=0.011) and lumbar vertebra BMD (p<0.001) decreased and the changes were statistically significant. Patients were divided into two groups, as the 'anastrozole group' and the 'letrozole group'. A comparison of lumbar vertebra T score and lumbar vertebra BMD values prior and 1 year after initiation of treatment demonstrated statistically significant decreases in both drug groups. There was a statistically significant decrease in hip T score (p=0.009) in patients receiving letrozole, unlike those receiving anastrazole. Among patients with vitamin D defieciency (<20 ng/mL) at initiation of treatment, lumbar vertebra T score (p<0.001), hip T score (p=0.024) and lumbar vertebra BMD (p<0.001) decreased at the end of 1 year of treatment and these changes were statistically significant. No significant change was observed in BMD of the patients with insufficient (20-30 ng/mL) and sufficient (>30 ng/mL) vitamin D levels. Conclusion: Aromatase inhibitors have a negative impact on bone health in postmenopausal breast cancer patients. In contrast to other patients, these effects were more commonly observed in elderly patients with low vitamin D levels and in obese patients. The present study demonstrates that performing an evaluation of risk factors and taking precations for modifiable risk factors is necessary prior initiation aromatase inhibitor treatment.