Ney, Türk müziği çalgıları içerisinde üflemeli bir çalgı olarak karşımıza çıkmaktadır. Neyin tarihsel süreç içerisinde köklerinin oldukça eskiye dayandığı bilinmektedir. Günümüzde ney, Türk tasavvuf müziğinde kullanılan en önemli çalgılardan biridir. Günden güne hızla etkileşimin arttığı çağımızda insanların bir nesneyi görme, o nesneden etkilenme ve o nesneye ulaşma hızı da oldukça artmıştır. Bu doğrultuda ney çalgısında da aynı süreçlerin yaşandığını söylemek mümkündür. Çeşitli etkileşimlerle ney çalgısına olan talebin artması, ney üretiminin de doğru orantılı bir şekilde artmasına yol açmıştır. Dolayısıyla artan ney çalgısı talebinin karşılanabilmesi gayretiyle nitelikli ney yapım ustalarının yetiştiği gözlemlenmiştir. Bu ustaların daha seri bir üretim gerçekleştirebilmesi için ney yapımına yönelik atölyelere ihtiyaç duyduğu ve ihtiyaçları doğrultusunda kendi atölyelerini açıp işlettiği bilinmektedir. Bir ney atölyesinin bulunduğu bölgeye birçok açıdan katkı sağladığını söylemek mümkündür. Şanlıurfa da bu açıdan bakıldığında ney atölyelerine sahip bir şehir olması bakımından ney çalgısına daha kolay ulaşıldığı bir şehrimizdir. Dolayısıyla Şanlıurfa'da ney yapım, bakım ve onarım atölyeleri bölgedeki ney çalgısıyla ilişkili olan kimseler için birçok fayda sağlamaktadır. Yapılan bu araştırmada Şanlıurfa'da ney yapım, bakım ve onarım atölyelerinin öncesinde ve sonrasında gelişen süreçleri ele alınarak olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırma durum tespiti yapmaya yönelik olup betimsel bir yapıya sahiptir. Araştırma sürecinde dijital ve yazılı kaynaklar taranarak konuya yönelik bilgiler elde edilmeye çalışılmış daha sonra Şanlıurfa'daki ney yapım, bakım ve onarım atölyelerinin geçmişteki ve gelecekteki durumuna yönelik bölgedeki ney yapım ustalarına ve ney icracılarına kişisel görüşme ve anket teknikleri uygulanarak konuya yönelik nicel ve nitel bulgular elde edilip değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonuçlarının bazıları sıralanacak olursa, Şanlıurfa'da ney yapım, bakım ve onarım atölyelerinin bulunmadığı süreçte; bölgede ney çalgısına ulaşılabilirliğin daha zor olduğu ve fiyatların uygun olmamasıyla birlikte dışarıdan alınan neylerin sonrasında gelişen bakım ve onarım ihtiyaçlarında bir takım güçlüklerin ortaya çıktığı, yine bu süreçte ney çalgısının bölgede daha az yaygınlaştığı, ney yapım, bakım ve onarım atölyelerinin açılmasıyla birlilkte ise; bölgede ney çalgısına ulaşılabilirliğin daha kolay olduğu ve fiyatların uygun olmasıyla birlikte alınan neylerin sonrasında gelişen bakım ve onarım ihtiyaçlarının daha hızlı karşılandığı, yine bu süreçte ney çalgısının bölgede yaygınlaşma sürecini hızlandırdığı ilk akla gelen sonuçlarımızdan bazılarıdır. Anahtar Kelime: Ney, Ney Yapım Atölyeleri, Türk Tasavvuf Müziği, Türk Müziği Çalgıları.
Ney (reed flute or nay) appears as a wind instrument among Turkish music instruments. The Ney's roots in the historical process date from quite old. Today, the Ney is one of the most important instruments used in Turkish Sufi music. In our age, where interaction is increasing day by day, the speed of people seeing an object, being affected by that object and reaching that object has also increased considerably. In this regard, it is possible to say that the same processes are experienced in the Ney instrument. The increase in the demand on the Ney instrument through various interactions has led to a directly proportional increase in the production of the Ney. Therefore, it has been observed that qualified the Ney masters are educated in order to supply the increasing demand for the Ney instruments. It is known that these masters needed workshops for the Ney making in order to create a more serial production and also, operated their own workshops on their own needs. It is possible to say that a Ney workshop contributes to the region in many ways. From this point of view, Şanlıurfa is a city where the Ney instruments can be reached more easily, as it is a city with the Ney workshops. Therefore, the Ney making and repair workshops in Şanlıurfa provide many benefits for those who are associated with the Ney instrument in the region. In this research, the positive and negative aspects of the Ney making and repair workshops in Şanlıurfa were studied to be revealed by considering the processes developed before and after. The research is aimed at determining the situation and has a descriptive structure. During the research process, information on the topic was tried to be obtained by scanning digital and written sources, and then, quantitative and qualitative findings on the topic were obtained to be evaluated by applying personal interviews and survey techniques to the Ney masters and the Ney performers in the region about the past and future of the Ney making and repair workshops in Şanlıurfa. If some of the research results are to be listed, in the process where there were no the Ney making and repair workshops in Şanlıurfa; with the fact that the Ney instrument is more difficult to access in the region and the prices are not affordable, some difficulties appear in the Ney making and repair needs that develop after the imported the Neys, again in this process, the Ney instrument has become less common in the region, with the opening of the Ney making and repair workshops; some of the first results that come to mind are that the Ney instrument is easier to access in the region, and the prices are affordable, and the Ney making and repair needs developing after the Ney are supplied faster, and that the Ney instrument accelerates the process of becoming widespread in this process. Keywords: The Ney, the Ney Production Workshops, Turkish Sufi Music, Turkish Musical Instruments.
