Artık değere (tmk md.237 f.2) ve ortaklık mallarına (tmk md.276 f.3) katılma anlaşmalarıyla saklı pay kurallarının bertaraf edilmesı: bir medeni hukuk anomalisi

Abstract

Özet 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda edinilmiş mallara katılma rejimi, yasal mal rejimi olarak benimsenmiştir. Edinilmiş mallara katılma rejiminde, eşlerden her biri veya evlilik birliğinin ölümle sona ermesi halinde mirasçıları, artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olurlar. Artık değere katılma anlaşmalarıyla başka bir oranın belirlenmesi mümkündür. TMK md.237 f.2 hükmünde, “Bu tür anlaşmalar, eşlerin ortak olmayan çocuklarının ve onların altsoylarının saklı paylarını zedeleyemez” denmektedir. Benzer bir düzenleme, seçimlik mal rejimlerinden mal ortaklığı bakımından da söz konusudur. TMK md.276 hükmünde “Eşlerden birinin ölümü veya diğer bir mal rejiminin kabulü sebebiyle mal ortaklığının sona ermesi hâlinde, her eşe veya mirasçılarına ortaklık mallarının yarısı verilir. Mal rejimi sözleşmesiyle başka bir paylaşma oranı kararlaştırılabilir. Bu tür anlaşmalar altsoyun saklı paylarını zedeleyemez” denmektedir. Artık değere ve ortaklık mallarına katılma anlaşmalarına ilişkin bu düzenlemeler (TMK md.237 f.2 ve md.276 f.3), Türk Medeni Kanunu’nda benimsenen miras hukuku sistemiyle uyumlu değildir. Ayrıca bu düzenlemeler, kanun koyucunun amacını aşan sonuçların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Anahtar Kelimeler: Edinilmiş mallara katılma rejimi, mal ortaklığı rejimi, saklı paylı mirasçılık, mirasta denkleştirme, ölüme bağlı tasarruf.