Yargıtay kararları ışığında coğrafî markalar

Abstract

Özet Sınai Mülkiyet Kanunu’na göre; bir marka, ilişkin olduğu mal/hizmetin coğrafî kaynağını gösteriyorsa ya da bu konuda halkı yanıltıyorsa, söz konusu markanın tesciline izin verilmemektedir. Coğrafî markaların hangi durumlarda anılan tescil engelleri kapsamına gireceği hususu, özellikle yargı kararları ile şekillenmiştir. Çalışmamızda coğrafî markalara ilişkin tescil engelleri, yargı kararları ışığında ele alınmaktadır. Bir markanın coğrafi kaynak gösterip göstermediği ya da yanıltıcı olup olmadığı, ilgili çevrenin algısına göre belirlenmektedir. Eğer ilgili çevre, coğrafî markanın ilişkin olduğu mal veya hizmetin üretim yerine işaret ettiği kanaatinde ise, SMK m.5.1c ya da m.5.1.f hükümleri uygulama alanı bulmaktadır. Anılan durumlarda, marka, ilişkin olduğu mal veya hizmetin coğrafî kaynağını doğru olarak gösteriyorsa m.5.1c, yanıltıcı olarak gösteriyorsa m.5.1.f hükmü uygulanmaktadır. Yargıtay, Pendik Kararı’nda; coğrafî markaların tescil edilebildiği durumlarda dahi tek başlarına tescil edilemeyeceklerini, bunların ancak başka sözcüklerle birlikte oluşturduğu tamlamaların tescil edilebileceğini belirtmiştir. Yargıtay’ın sonraki tarihli kararlarında da benimsenmiş ve kökleşmiş olan bu yaklaşımı, kanaatimizce yerinde değildir. SMK coğrafî markaların ilgili çevre ve rakipler açısından sakınca yaratacağı durumlarda bu markaların tescilini zaten engellemektedir. Bu itibarla Yüksek Mahkemenin söz konusu sınırlayıcı yaklaşımına gerek olmadığı gibi, anılan yaklaşımın Kanun’da da hiçbir dayanağı yoktur. Anahtar Kelimeler: Marka, coğrafi marka, yanıltıcı marka.