Devlet teorisi’nde tarihin yeri: bir kurgudan hikâye, bir hikâyeden hakikat yaratmak

Abstract

Özet Devlet teorisi, kamu hukukunun inceleme alanı içindedir. Devlet kuramını anlamak için, ilk önce, onun inceleme yöntemini tayin etmek gerekir. Bu yöntemin oluşturulmasında tarih öncü bir rol oynar. Dolayısıyla tarih nedir? sorusuna verilecek olan cevap oldukça önemlidir. Tarih geçmişin bir çeşit kazıbilimidir, onun araştırılması ve soruşturulmasıdır. Öte yandan devleti inceleyenler, geleneksel bir inceleme metodu olarak tarihsel bir doğru izlerler. Tarihi sanki hep ilerlemeden ibaretmiş gibi algılayan bu anlayış, tarihi bir süreklilik olarak görür. Oysa tarihe düz bir çizgi ya da süreklilik olarak değil, süreksizliklerden oluşan, geri gidişler, yani tarihsel sıçrayışlarla anlaşılabilecek bir söylem tarzıyla yaklaşılabilir. Dolayısıyla devleti anlamak için bir metodolojiye ihtiyaç duyulur. Devleti sadece hukuksal kurumları üzerinden anlamak yerine, onun tarihini, doğasını ve iktidar ile ilişkisini anlamak gerekir. İşte bu devleti incelemenin metodolojisidir. Tarihçi somut vakalar üzerinden incelemeler yapmalı; konuyu araştırıp, çözümledikten sonra belgelere de dayanarak sahici hikâyeler anlatmalıdır. Bu çalışma, Michel Foucault’un hukuk üzerine kimi düşüncelerine değinerek ve tarih kavramı üzerine eleştirel bir sorgulama izleği kurarak bu metodolojinin temel yapı taşını belirlemeyi hedeflemektedir. Anahtar Kelimeler: Kamu hukuku, genel devlet teorisi, tarih, Michel Foucault, hakikat, metodoloji.