Yönetimde istikrar arayışı ekseninde italya’nın seçim sistemi reformları

Abstract

Özet Seçim, günümüz temsili demokrasilerinin vazgeçilmez unsurudur. Halkın adına karar alacak temsilciler seçim yoluyla belirlenir. Temsilcileri belirleme süreci ve ülkedeki iktidar yapısı, tercih edilen seçim sistemine göre farklılaşır. Bu nedenle, diğer hükümet sistemlerinin yanı sıra, iktidarı elde etme ve kullanma bakımından yasama çoğunluğuna sahip olmayı gerektiren parlamenter sistemlerde seçim sistemi çok önemlidir. Son dönemde hükümet istikrarsızlıkları ile anılan İtalya, güçlü ve istikrarlı iktidarlar yaratmak adına bir dizi seçim kanunu reformu yoluna gitmiştir. Reform sürecinin başlangıcından günümüze kadar farklı adlarla anılan dört yasa değişikliği yapılmıştır. Bu değişikler; 1993 yılında yapılan Mattarellum, 2005 yılında yapılan Porcellum, 2014 yılında yapılan Italicum ve 2017 yılında yapılan Rosatellum’dur. İtalyan Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararları da süreç içerisinde etkili olmuştur. İtalyan yasama organı, son iki seçim yasasını (Italicum ve Rosatellum) Anayasa Mahkemesinin verdiği iptal kararlarından sonra yürürlüğe koymak zorunda kalmıştır. Son yirmi beş yılda hukuki ve siyasi etkenler tarafından ivme kazandırılan bu süreçte henüz istenilen sonuca ulaşılamamıştır. Bu çalışmada İtalya’da devam eden değişim süreci detaylı olarak analiz edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Seçim, seçim sistemleri, İtalyan seçim sistemi, İtalya’da istikrar arayışları, İtalyan seçim sistemi reformları.