Türkiye’de ulusal güvenliğin yasal ve kurumsal mekanizması: milli güvenlik kurulu

Abstract

Türkiye’nin ulusal güvenlik sisteminin merkezini oluşturan Milli Güvenlik Kurulu(MGK), konjonktürel olarak etki derecesi değişmekle birlikte, gerek iç gerekse dış politika bağlamında kurumsal bir aktör olarak etkinliğini sürdürmektedir. Ulusal güvenlik sisteminin kurumsal mekanizmasını oluşturan MGK’nın yasal statüsü ve kurumsal biçimselliği, Türkiye’nin iç ve dış politikadaki amaçları, sorunları ve tehdit algılamasına göre değişiklikler göstermiştir. 1949 yılında 5399 sayılı yasa ile kurulan Milli Savunma Yüksek Kurulu’nun, 1961 Anayasa’sında anayasal bir kurum haline dönüştürülerek MGK adını alması ile Türkiye’de ilk kez bir kavram olarak “milli güvenlik” kavramı Türk hukuk sistemine dahil olmuştur. Bu dönüşüm sadece ulusal güvenlik siteminin hukuksal statüsünde ve kurumsal mimarisinde yapılan bir dönüşümü değil, Türkiye’nim güvenlik paradigmasında da bir dönüşümün başlangıcını oluşturmuştur. 2000’li yıllara kadar devam eden süreçte, Türkiye’nin güvenlik sistemi militarist bir yapıda sürdürülmüştür. 2000’li yıllarda gerek iç siyasi yapıda meydana gelen değişiklikler, gerekse de Avrupa Birliği’ne (AB) tam üyelik sürecinde Türkiye’nin karşılaştığı zorunluluklar, MGK’nın militaristleştirilme sürecini durdurmuştur. Bu çalışmada, MGK’nın tarihsel süreci ve hukuksal statüsü incelenerek, süreç içerisinde yapılan değişikler ve bu değişiklikleri etkileyen parametreler analiz edilmeye çalışılmaktadır. Anahtar kelimeler: Milli Güvenlik Kurulu, ulusal güvenlik, tehdit, Avrupa Birliği,Türkiye.