Siyasi ve idari dönüşümler, devletlerin ve toplumların tarihinde derin izler bırakan gelişmeler
olarak tarihe geçer. Bu dönüşümlerin her aşaması, zamanın ilerlemesiyle şunu kanıtlar ki
öncesi, esnasında ve sonrasında yaşananlar, gerek devletlerin gerekse toplumların
hafızalarında önemli ve ciddi izler bırakır. Tarihte, sebepleri ve sonuçlarıyla on yıllarca ve
hatta yüzyıllarca zamanlık dönemleri kapsamaları da, idari ve siyasi dönüşümlerin
irdelenmesini ayrıca önemli kılar. Türkiye’de tarihte bıraktığı izler açısından bu idari ve siyasi
dönüşümleri defalarca deneyimlemiştir. Mevcutta Türkiye’de yaşanan güncel siyasi ve idari
dönüşümlerin tam anlamıyla toplum tarafından sindirilebilmesinin irdelenmesi için her ne
kadar gelecek zamanı beklememiz gerekse de Türkiye tarihinde benzer örneklerin varlığı
konunun irdelenmesinde eşsiz katkılar sağlayacaktır. Bu bağlamda, genel olarak, Türkiye’nin
Kıta Avrupası- Fransız cumhuriyetçiliğini benimsemesiyle sonuçlanan Osmanlının
modernleşme süreci, son zamanları, Türkiye Cumhuriyetinin Fransız cumhuriyetçiliğine
yönelmesi ve uygun altyapısına rağmen Osmanlının Anglo – Sakson cumhuriyetçiliğinden
uzak durmasının irdelenmesi yapılmıştır. Bu irdelemenin analizi siyasi ve idari dönüşümlerin
devletler ve toplumlar tarafından sindirilebilmesi noktasında önemlidir.
Anahtar Kelimeler: Siyasi ve idari dönüşümler, Osmanlı ve Türkiye’nin Modernleşmesi,
Âdem-i Merkeziyetçilik - Merkeziyetçilik Kıta Avrupası – Fransız Cumhuriyetçiliği, Atlantik -
Anglo Sakson Cumhuriyetçiliği.
Political and administrative transformations are characterized by developments that engrave
in the history of states and societies. In time, each step of these transformations proves that
they importantly and seriously impress the memories of the states and the societies with the
issue which take places before, during and after. It is also important to examine the
administrative and political transformations in history, including the periods and the
conclusions of decades and even centuries. Turkey has also experienced these administrative
and political transformations many times in terms of the traces left in history. We must wait
for the future to examine the current political and administrative transformations in Turkey
that are currently being absorbed by society at large. On the contrary, the existence of similar
examples in Turkish history will provide unique contributions in the discussion of the subject.
In this context, the Ottoman modernization process, which resulted in the adoption of
Continental Europe-French Republicanism in general, was examined in the context of the
recent tendency of the Republic of Turkey towards French Republicanism and its
