Ahmet Mithat Efendi'nin hikâyelerinde eğitim değerleri ve türkçe

Abstract

Bu çalısmada Ahmet Mithat Efendi'nin hikâyeleri, egitim degerleri ve dil özellikleri açısından incelenmistir. Bu çalısma, üç bölümden olusmaktadır. Birinci bölümde yazar hakkında bilgiler, incelenen hikâyelerinin tahlili ve hikâye türünün egitici islevleri, ikinci bölümde hikâyelerdeki bireysel ve sosyal, toplam yirmi sekiz egitim degeri, üçüncü bölümde ise yazarın dil ile ilgili görüsleriyle hikâyelerindeki dil özellikleri yer almaktadır. Birinci bölümde hikâye türünün egitimdeki yeri ortaya konulmustur. Ahmet Mithat Efendi'nin 1870-1894 yılları arasında yayınlanan seksen iki hikâyesi ve bu hikâyelerin toplandıgı kitaplar hakkında genel bilgi verilmistir. Yazarın hikâyeleri tema, konu, olay örgüsü, zaman, mekân ve kisileri baslıkları altında çözümlenmistir. incelenen hikâyelerdeki egitim degerleri, Millî Egitimin, ilkögretimin ve Türkçe dersinin genel amaçları dogrultusunda tespit edilmistir. Egitim degerleri tek tek ele alınarak, o degerin telkin edildigi bütün hikâyeler gerekli alıntılar yapılarak tanıtılmıstır. Egitim degerlerinin açıklaması yapılarak, bunların egitimdeki ve bireyinin gelisimindeki katkısı açıklanmıstır. incelenen hikâyelerdeki egitim degerleri bireysel ve sosyal olmak üzere iki grupta sınıflandırılmıstır. Dil ve üslupla ilgili bölümde incelenen hikâyelerin söz varlıgı, cümle yapısı ve söz sanatları tespit edilmistir. Ayrıca söz varlıgının ve cümle yapısının yanlıs kullanılmasından kaynaklanan anlatım bozukluklarına deginilmistir. Dil ve üslup konusunda yazarın basarılı oldugu konular ve eksik kaldıgı hususlar açıklanmıstır. Hikâyelerin egiticilik yönünün tam olarak anlasılması için özlü söz niteligi tasıyan sözler tespit edildi. incelenen hikâyelerin dil ve üslubu, dil ögretimi ve okuyuculara katkısı yönünden degerlendirilmistir. Sonuç bölümünde incelenen hikâyelerinin egiticilik özellikleri, olumlu ve olumsuz yönleriyle genel olarak degerlendirildi.

In this study, the stories of Ahmet Mithat Efendi have been assessed regarding the educational values and aspects of the language. The study consist of three parts. In the fist part, there is information about the author, analysis of the assessed stories and the educational functions of story as a genre. In the second part, being social and individual, there are in the total 28 educational values in the stories. n the third part, there are the views of the author over the language and the language aspects of his stories. In the first part, the role of story has been introduced. Some general information has been given about the 82 stories published between the years 1870 and 1894 and the books where these stories were collected. The stories of the author have been analyzed under the heading of theme, point of story, plot, characters, time and place. The educational values in the assessed stories have been determined considering main objectives of the national education, primary education and Turkish lesson. The educational values have been dealt with one by one and the stories including these implanted values have been established by quoting the necessary adaptations. The contribution of the educational values to the education itself and to the self-development have been depicted by giving an explanation. The educational values in the assessed stories have been divided into two groups being social and individual. In the part related to the language and style, the vocabulary, the sentence structure and the of speech have been identified. Besides, ambiguity stemming from misuse of tehe vocabulary and sentence structure has been mentioned. The areas where the author is successful and lacking with regard to the language and the style have been demonstrated. The sayings conveying aphorisms have been determined to maket he stories? educational objectives clear. The language and the style of the assessed stories have been valued in the terms of language teaching and contribution to the reader. In the final part, the stories have been generally evaluated regarding both negative and positive educational aspects.