Çocuklarda karaciğer nakli sonrası saptanan enfeksiyon etkenleri ve risk faktörleri

Abstract

AMAÇ: Pediatrik karaciğer nakil hastalarında nakil sonrası saptanan enfeksiyonlar, bunlara ve mortaliteye etki eden faktörlerin retrospektif olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. GEREÇ ve YÖNTEM: İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi Çocuk Gastroenteroloji ve Hepatoloji Bilim Dalı tarafından izlenen ve Ocak 2011-Aralık 2015 tarihleri arasında Karaciğer Nakil Enstitüsünde karaciğer nakli yapılan hastalar çalışma grubunu oluşturdu. Vakaların nakil sonrası izlemi nakil sonrası 1 ay, nakil sonrası 2-6. aylar arası ve nakil sonrası 6. aydan sonra olmak üzere üç gruba ayrıldı. Nakil sonrası saptanan enfeksiyonlarla ulaşılabilen veriler arasındaki ilişki istatiksel olarak değerlendirildi. BULGULAR: Çalışmaya alınan 167 hastanın 90'ı (%54,0) erkek, 77'si (%46,0) kız olup, hastaların nakil anındaki yaşları ortalama 85,2 ± 64,8 (ortanca; 66, aralık; 5-216) ay olarak saptandı. Hastaların %13,2'si düşük ağırlıklı, %21,5'i kronik malnütrisyonluydu. Hastaların Child Pugh skor ortalaması 10,5 ± 2,3 (ortanca; 11, skor aralığı; 5-15), PELD/MELD skoru ortalaması ise 25,0 ± 13,8 (ortanca; 27, skor aralığı; -9-51) 'di. Vakaların %70,7'sinde canlı donör kullanıldı. Ortalama 2,5 yıllık izlem sürecinde mortalite oranı %33,5 olarak saptandı. Hastaların %67'sinde (n=112) bakteriyel, viral veya fungal bir enfeksiyon saptandı. Bakteriyel enfeksiyon görülme sıklığı %55,7 (n=93), viral enfeksiyon görülme sıklığı %33,5 (n=56) ve mantar enfeksiyonu görülme sıklığı %9'du (n=15). Serolojik olarak en sık CMV enfeksiyonu saptandı. Mantar enfeksiyonu saptanan vakalarda Candida albicans izole edildi. Nakil öncesi faktörlerden asit varlığı, hastalık ciddiyeti, boy Z skoru ve kolestatik KC yetmezliğinin, nakil sonrası faktörlerden ise retransplantasyon, nakil sonrası CMV enfeksiyonu saptanması, relaparotomi sayısı, nakil sonrası serviste ve yoğun bakımda kalış süresinin enfeksiyon sıklığı, bakteriyel, viral ve fungal enfeksiyon görülme oranlarını istatistiksel olarak anlamlı derecede artırdığı saptandı (p<0,05). SONUÇ: Nakil sonrası enfeksiyonlar en sık bakteriyel etkenliydi. Asitli, ağır karaciğer yetmezlikli ve kronik malnütrisyonlu çocuklarda, nakil sonrası relaparotomi yapılan ve uzun süreli hospitalize edilen çocuklarda riskin daha yüksek olması nedeni ile bu çocuklarda farklı profilaksi stratejilerinin etkinliği üzerine çalışmalara ihtiyaç vardır. Anahtar sözcükler: Karaciğer nakli, pediatri, enfeksiyon

AİM: Retrospective assessment of post-transplant infections, mortality and associated factors in childhood liver donor recipients. MATERIALS and METHODS: The study grup included children who were followed up by the Department of Pediatric Gastroenterology and Hepatology and underwent liver transplantation between January 2011 and December 2015 at İnonu University Liver Transplantation İnstitute. Post-transplant follow-up period was divided into 3 groups (1st posttransplant month, 2-6th posttransplant months, after 6th posttransplant month). Infection rates and associated factors during these periods were statistically evaluated. RESULTS: Ninety (54.0%) of the 167 patients were boys and 77 (46.0%) were girls (p=0,314). Transplantation age range was 5-216 months. Of patients, 13.2% were under weight and 21.5% had chronic malnutrition. Child Pugh score range was 5-15, PELD/MELD score range was -9-51. Living donor liver transplantation was performed in 70.7% of cases. A mean of 2.5 years follow-up, post-transplant mortality rate was 33.5%. At least one bacterial, viral or fungal infection was detected in 67% (n=112) of the patients. The incidence of bacterial infection was 55.7% (n=93), viral infection 33.5% (n=56) and fungal infection 9% (n=15). Of viral infections, CMV was the most common. Only Candida albicans was isolated in cases of fungal infection. İn this study it was found that pre-transplant factors including ascites, disease severity, height Z score and cholestatic liver disease, post-transplantation factors including retransplantation, post-transplant CMV infection, number of relaparotomy, post-transplant service and intensive care unit stay were correlated with infection rate, bacterial, viral and fungal infections (p<0,05). CONCLUSİON: Bacteria were the most common cause of post-transplant infections. Because the risk is higher in children who had ascites, severe liver failure, chronic malnutrition and who had relaparotomy and longer hospitalization after transplantation, there is a need for studies on the effectiveness of different prophylaxis strategies in these children. Key words: Liver transplantation, pediatric, infection