Toplumsal bir kurum olarak ocaklar ve işlevleri

Abstract

Öz:Ocaklar, dinî kurumlar olarak Anadolu ve Balkanlar’da bir ağ şeklinde teşkilatlanmışlar ve yüzlerce yıllık bir geçmişe sahip olarak günümüze kadar gelmişlerdir. Temeli din olmakla birlikte ocaklar toplumsal hayata yönelik geniş bir işlev yelpazesi oluşturmuşlardır. Din kurumuna ilave olarak, ahlâk, hukuk, siyaset ve iktisat gibi kurumsal alanlarda da önemli işlevler ifa etmişlerdir. Özellikle kırsal alanda etkili olan ocak kurumu, modernleşme ve şehirleşme sürecine paralel olarak işlev kaybına uğramıştır. İşlevlerinin bir kısmını kaybetmiş olmasına rağmen bu kurum günümüzde de varlığını devam ettirmektedir. Aynı zamanda ocakların, modernleşmenin ortaya çıkardığı sorunlara cevap verebilme noktasında bir dönüşüm geçirdiği de söylenebilir. Bu çerçevede, makalede işlevsel analiz çerçevesinde genel olarak kurumların işlevleri ve özelikleri ile ocak kurumunun muhtevası ve işlevlerinin paralellik arz eden yönleri vurgulanacaktır. Toplumsal bir kurum olarak ocakların işlevleri, tarihi süreç içerisinde ve köy-şehir farklılaşması dikkate alınarak incelenecektir. Böylece işlevsel farklılaşma ve değişme de tespit edilmeye gayret edilecektir. Özellikle modernleşmenin ocaklar ve işlevleri üzerindeki etkisi incelenmeye çalışılacaktır. Başlık (İngilizce):Ocaks as a social institution and their functions Öz (İngilizce):Ocaks, as religious institutions, have been organized in the form of a network in Anatolia and Balkans. They have reached to present day with a history dating back to hundreds of years. Notwithstanding that their basis is formed by religion, ocaks have performed a wide range of functions for social life. In addition to the institution of the religion, they have performed important functions in some institutional areas such as morality, law, politics and economics. The ocak institution, which was effective especially in rural areas, has undergone a loss of function in parallel with the process of modernization and urbanization. Although it has lost some of its functions, this institution continues its existence nowadays. Also, it might be said that the foundation of ocak has undergone a transformation at the point of answering the problems created by the modernity. In this context, within the framework of functional analysis, contents and functions of the ocak institution showing parallelism with the functions and features of the institutions in general will be emphasized in the article. The functions of the ocaks as a social institution will be examined in the historical process considering the village-city differentiation. Thus, it is aimed to determine the functional differentiation and change as well. Especially, this article will try to examine the effect of modernization on ocaks and their functions.