Türkiye'nin küresel ticaret potansiyeli: Çekim modeli yaklaşımı

Abstract

Öz:20. yüzyılın ikinci yarısı tüm dünyada liberalleşme dalgasına tanık olmuştur. Türkiye de bu akımdan etkilenmiş ve ekonomide ithal ikameci sanayileşme yerine ihracata dayalı büyüme politikası benimsenmiştir. Bu amaçla birçok kanuni düzenlemeler yapılmış, ihracatı teşvik programları uygulamıştır. Son yıllarda giderek artan ihracat gelirleri ekonominin en önemli gelir kaynakları arasındadır. Ancak, Türkiye’nin ticaret ilişkileri incelendiğinde ihracatın az sayıda ülke ve bölge üzerinde yoğunlaştığı görülmektedir. Bu noktada Türkiye’nin küresel ticaret potansiyelinin araştırılması önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, yatay kesit verilerine dayalı çekim (gravity) modeli kullanılarak Türkiye’nin küresel ticareti üzerinde hangi faktörlerin etkili oldukları ve elde edilen katsayı tahminlerinden hareketle hangi ülkelerle ticaretin potansiyel genişleme vaat ettiği araştırılmıştır. Başlık (İngilizce):Turkey's global trade potential: Gravity model approach Öz (İngilizce):The world has witnessed the liberalization wave in the second half of the 20th century. Turkey is also affected by this movement and in the economy instead of import substituting industrialization, export-oriented growth policy has been adopted. To this end many legal arrangements have been performed and export promotion programs have been implemented. In recent years, increasing export revenues are among the most important source of the economy’s income. However, if Turkey’s trade relations are examined it is seen that exports concentrate in a small number of countries and regions. At this point, to research the Turkey’s global trade potential gains importance. In this study, using a crosssectional gravity model, the factors which have influence upon Turkey’s global trade, and depending on coefficient estimates, the countries which premises potential expansion of trade were investigated.