KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI’NDA MÜZİĞİN MİLLİYETÇİLİK İNŞASINDA PROPAGANDA AMAÇLI KULLANILMASI: GİRNE'DEN YOL BAĞLADIK ANADOLU'YA ŞARKISI ÜZERİNE İNCELEME

Abstract

Öz:15 Temmuz 1974 tarihinde bir grup asker tarafından Kıbrıs Cumhuriyeti'nde askeri darbe yapılmıştı. Askeri darbe sonucunda Kıbrıs Cumhurbaşkanı III. Makarios ülkeyi terk etmiş ve yerine askeri bir cunta kurulmuştur. Türkiye, 20 Temmuz 1974 tarihinde darbeye karşı garantör devlet hakkını kullanarak Kıbrıs Barış Harekâtı'nı başlatmıştır. Türkiye'nin askeri müdahalesinden sonra Kıbrıs'ın kuzeyi Türk Silahlı Kuvvetleri'nin denetimi altına geçmiştir. İlerleyen süreçte Kıbrıs'ın Kuzey bölgesinde Türkiye'nin desteğinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) adında bir Türk devleti kurulmuştur. KKTC'nin kurulması ile adada yaşayan Türkler kendi kaderlerini tayin edebilecek bir yönetimin altına girmiştir. Tüm bu yaşanan süreçte Türkiye'de milliyetçilik söylemleri artmış, Kıbrıs'ta Türk askerinin kahramanlıklarını anlatan filmler çekilmiş, kitaplar basılmış ve şarkılar bestelenmiştir. Özellikle Kıbrıs'ı konu alan şarkılar Türkiye'de milliyetçilik duygularının ön plana çıkarılmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu çalışmada Kıbrıs Barış Harekâtı sırasında bestelenen ve dönemin en popüler şarkılarından biri haline gelen "Girne'den Yol Bağladık Anadolu'ya" adlı şarkı milliyetçilik söylemleri bağlamında analiz edilmiştir. Bu amaçla şarkının sözleri göstergebilimsel analiz, müziği ise müzik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Şarkının sözleri Fransız dilbilimci Roland Barhes'ın göstergebilim anlayışı ışığında ele alınmıştır. Elde edilen bulgular kapsamında, şarkıda milliyetçilik bağlamında Türk askerinin kahramanlık boyutunda yüceltildiği buna karşın Yunanistan'a karşı geçmişte yaşanan düşmanlıkların hatırlatılarak Rum askeri cuntasına karşı olumuz bir algı oluşturulmaya çalışıldığı görülmüştür. Başlık ( ):The Use of Music for the Purpose of Propaganda in the Construction of Nationalism in the Cyprus Peace Operation: An Examination on the Song “Girne’den Yol Bağladık Anadolu’ya” Öz ( ):On July 15, 1974, a military coup was made by a group of soldiers in the Republic of Cyprus. As a result of the military coup, the President of Cyprus III. Makarios left the country and a military junta was established. Turkey, launched Cyprus Peace Operation against the coup on July 20, 1974, using the guarantor state right. After Turkey's military intervention, the north of Cyprus was brought under the control of the Turkish Armed Forces. In the following process, Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) was established in support of Turkey. With the establishment of the TRNC, the Turks living on the island were under a management that could determine their own destiny. In this process, nationalist discourses increased in Turkey, films about the heroism of the Turkish soldier were made, books were printed and songs were composed in Turkey. In particular, the songs regarding Cyprus Peace Operation played an important role in removing the forefront of nationalist feelings in Turkey. In this study, the song “Girne’den Yol Bağladık Anadolu’ya”, which was composed during the Cyprus Peace Operation and became one of the most popular songs of that period, was analyzed in the context of the discourse of nationalism. For this purpose, the lyrics of the song via semiotic analysis and music via music analysis methods were examined. The lyrics of the song were analyzed in the light of the semiotics of the French linguist Roland Barthes. In the context of the findings, it was seen that the Turkish soldier was ennobled in the heroic dimension in the context of nationalism, but that there was an attempt to create a perception against the Greek military junta by reminding the hostilities against Greece in the past.