Spritüelin Sloganlaştırılması: Marka Sloganlarına Yönelik Söylemsel Bir Analiz

Abstract

Özet Kutsallara karşı tutumlar aynı zamanda toplumların değer yargılarının kaynağı olarak bilinmektedir. Doğru veya yanlış gibi değer yargıları neredeyse tüm dini inanışlarda tanrı ya da tanrılar şeklindeki kutsal varlıklarla ilişki içerisinde bulunmaktadır. Bazı inanışlarda ise tanrıdan başka kutsal varlıkların kabul görülmektedir. Buna bağlı olarak kutsalın sadece geleneksel anlamda dini inanış, ibadet gibi eylemler olarak nitelendirilmesiyle kısıtlı değildir. Kutsalın hayatımızdaki değeri çok eskiden günümüze doğru geçen sürede zamana ve mekâna bağlı olarak edindiğimiz tecrübelerin sonucunda olumlu veya olumsuz sınıflara ayırarak kabul ettiğimiz yargılar olduğunu söyleyebiliriz. Bir diğer perspektiften kutsal, hayatımızda uğruna mücadele edilen bir değer olarak karşımıza çıkmaktadır. Toplumlar, fikirleri ve davranışlarında merkezi bir konuma sahip kutsal değerleri eleştirilmez konular olarak kabul etmektedir. Toplumlar, başkalarının bu kutsal değerleri basitleştirmeye ve tartışma konusu yapmaya yönelik her türlü girişimine karşı daima direnç gösterip gerektiğinde her fedakârlığı yaparak bunları savunmaktadır. Her toplum kendi kutsal değerlerini en üstte tutarak koruyup saygı beklemektedir. Reklamı yapılan marka ile ilgili anlatılmak isteneni kısa ve etkileyici bir biçimde tüketiciye duyuran ve onların belleğinde yer etmesinde etkili bir işleve sahip olan sloganların markalar için önemi çok büyüktür. Markalar da slogan tespiti yaparken bazen insanların hayatında önemli bir yer olan kutsalları çağrıştıran ifadeler kullanarak farkındalıklarını arttırmak ve tüketici belleklerinde yer edinmek istemektedirler. Çünkü kavram olarak kutsal kişilerin davranışlarını her alanda etkilediği gibi tüketim alanında da etkiler. Reklam sektörü de kutsal faktörünü bazen doğrudan bazen de dolaylı olarak kullanmaktadır. Bu çalışmada akılda kalıcı olmak ve tüketiciyi etkilemek için hedef kitlenin kutsal kabul ettiği bazı kavramlara atıfta bulunarak kullanıldığını varsayılan 12 markanın reklam sloganı amaçlı örneklemeyle seçilerek Van Dijk modeline göre eleştirel söylem analizi yöntemiyle incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Reklam, Slogan, Marka.