An Evaluation of the Turkish Education System outside the Conflict between Old and New

Abstract

Öz:Çal×üman×n Temeli: Eùitim, toplumlar×n sorunlar×na çözüm üreten, karanl×klar× ayd×nlatan, bireylerin yeteneklerini geliütiren ve insanlar× ferahlatan bir sistem olarak düüünülür. Fakat Türkiye'de var olan eùitim sisteminin durumu biraz farkl×d×r. Çünkü problem çözme etkinliùi olarak görülen eùitim sisteminin kendisi bir probleme dönüümüütür. Türk eùitim sistemi, en ciddi sosyal problemlerimizden birisi haline gelmiütir. Bu problem, özünde Türkiye'nin hangi medeniyete mensup olduùu (Bat× medeniyetine mi yoksa Doùu medeniyetine mi) tart×ümalar×ndan kaynaklanmaktad×r. Türk eùitim sisteminde "eski-yeni çekiümesi", "Türk toplumu Doùulu bir toplumdur" diyenler (Bat× karü×tlar×) ile "Türk toplumu Bat×l× bir toplumdur" görüüünü savunan kesimler (Bat×c×lar) aras×ndaki mücadeleden ibarettir. Söz konusu mücadele, 19. yüzy×ldan günümüze devam eden Türkiye'nin Bat×l×laümas× süreciyle doùrudan baùlant×l×d×r. Türk eùitim sistemi, "eski-yeni çekiümesi"nden muzdarip bir sistemdir. Makalede, her iki taraf×n benzer sonuçlar üreten eùitim anlay×ülar×na sahip olduùu temas× esas al×nm×ü, Türk eùitim sistemi eski-yeni çat×ümas×n×n d×ü×nda deùerlendirilmiütir. Günümüzde Türk toplumu, "eski eùitim" yanl×lar× ve "yeni eùitim" taraftarlar× olarak iki büyük düüman kampa bölünmüü durumdad×r. Baüka bir deyiüle, toplumumuz eùitimde "dinselliùi" ön plana ç×karan "geleneksel eùitim sistemi"nden (geçmiüe dönük özlemden kaynaklanan eùitimde dinin vitrine ç×kart×lmas×, din merkezli bir eùitimin referans al×nmas×, dindar bir neslin yetiütirilmesi vb.) yana olan muhafazakâr kesimler ile eùitimde "çaùdaülaüma"y× savunan, "modern eùitim sistemi"nden (dine mesafeli olan laik eùitimden, ak×lc× ve Bat×c× eùitimden) yana olan Bat×c× kesimler aras×ndaki kavgan×n bir arenas× haline gelmiütir. Türk eùitim sistemi, tarihinin en büyük "eski-yeni çat×ümas×"na sahne olmaktad×r. Fakat günümüzde iüler biraz terse dönmüütür. Türkiye'de son y×llarda ilginç olan, muhafazakârlar×n "yeni" diye öne sürdüklerinin daha çok "eski"ye (örneùin, eùitimde dinin, yani úslamiyet'in referans al×nmas×, din eùitimi veren okullar×n sürekli aç×lmas× ve çoùalmas× gibi) gönderme yapmas×d×r. Bu muhafazakâr "yeni"ler! karü×s×nda Bat×c× laik kanata dair sanki "eski"yi savunuyormuü gibi bir alg× yarat×lm×üt×r. K×saca, bu çal×üman×n temeli, nüfusumuzun en önemli k×sm×n× oluüturan çocuklar×n ve gençlerin (bugünümüz ve geleceùimiz olan bireylerin) eùitim hayatlar×n× doùrudan ilgilendiren "eski-yeni çekiümesi"ne farkl× bir gözle bakmaya, Türk eùitim sistemini söz konusu k×s×r döngüden kurtarmaya ve onu yeniden yap×land×rmaya dayand×r×lm×üt×r. úüte, bu baùlamda, bu makalede, Türk eùitim sisteminin ana meseleleri üzerine odaklan×lm×ü, ideal bir Türk eùitim sistemi nas×l olmal×d×r? sorusuna cevap aranm×üt×r. Çal×üman×n Amac×: Makalenin amac×, Türk eùitim sistemindeki "eski-yeni çekiümesi"nin kuru bir gürültüden ibaret olduùunu ortaya koymak, bu çerçevede gerek Bat× karü×t× muhafazakârlar×n gerekse de Bat×c×lar×n savunduklar× eùitim anlay×ülar×n×n öùrenciyi yeteneksizleütirdiùini, öùretmeni merkeze ald×ù×n×, öùrencileri gereksiz ve hayattan kopuk bilgilerle kuüatt×ù×n×, ezberciliùi önemsediùini, disiplini ve korkuyu savunduùunu, öùrenciyi stresli, kayg×l×, huzursuz, mutsuz ve yeteneksiz yapt×ù×n× göstermek, söz konusu çekiümede herhangi bir tarafta yer almadan yeni bir eùitim sistemi için baz× öneriler getirmektir. Kan×t Kaynaklar×: Bu makalede, Türk eùitim sisteminin "eski-yeni çekiümesi" nedeniyle saùl×kl× bir üekilde iüleyemediùi, hedeflerinin sürekli deùiütiùi, çoùu kez hedefsiz kald×ù×, bir "yap boz tahtas×"na dönüütürüldüùü, tutarl× olmad×ù×, Bat× karü×t× muhafazakârlar×n ya da Bat×c×lar×n iktidarlar× dönemlerinde sürekli olarak darmadaù×n edildiùi gerçeùinden hareket edilmiütir. Türk eùitim sisteminin mutlu, neüeli, hayata baùl×, özgür, yetenekli, hünerli, bilgili, dürüst ve erdemli insan yetiütirmediùi gerçeùi, araüt×rman×n kalk×ü noktas× olarak görülmüütür. Ana Tart×üma ve Sonuçlar: Eski-yeni kavgas×n×n biçimlendirdiùi Türk eùitim sisteminin manzaras× içler ac×s×d×r. Bu ürkütücü halin fotoùraf× insanlar×m×z×n tamam×n× ilgilendirmektedir. Bu devasa fotoùraf karesinde her insan×m×z kendisine bir yer bulmaktad×r. Bu s×k×nt×l× karede kimi insan×m×z ön planda/merkezde, kimisi kenarda/k×y×da, kimisi ise arka fonda bize bakmaktad×r. O büyük resimde yer alanlar, okula giden öùrenciler, onlar× eùiten öùretmenler ve okuyanlar×n ve okutanlar×n aileleridir. Dolay×s×yla o çerçeve içindeki herhangi bir sorun, sadece eùitimcilerin deùil, asl×nda herkesin sorunudur. Bu makalede, Türk eùitim sisteminin hatal× yönleri ve kusurlu yap×lar× üzerine odaklan×lm×ü, eùitim alan×nda kal×plaüm×ü ve köhneleümiü olan "eski-yeni çekiümesi" olumsuzlanm×ü, öùrencileri daha mutlu edebilecek ve yeteneklerini keüfedip geliütirebilecek iyi/ideal bir eùitim sistemi nas×l olmal×d×r? sorusuna cevap aranm×üt×r. Bu makalede, "eski-yeni çekiümesi"nden kaynakl× olarak çeüitli açmazlarla dolu Türk eùitim sisteminin sorunlu bir sistem olmaktan ç×kart×lmas× için üu öneriler geliütirilmiütir: úlk olarak, Türk eùitim sistemi, "eski-yeni çat×ümas×'n×n (muhafazakârlar×n "dinî eùitim", Bat×c×lar×n "laik eùitim" k×s×r kavgas×n×n) bir alan× olmaktan ç×kart×lmal×d×r. Bu çerçevede, eùitim sistemi, gereksiz bilgilerle öùrencinin zihnini ve bedenini mahveden, öùretmeni ve müfredat× merkeze alan, öùrenciyi d×ülayan ve onu sadece ezberciliùe yönelten anlay×ütan vazgeçmelidir. úkinci olarak, Türkiye'deki eùitim sistemi özgürleümelidir, yani okul, öùrenciyi cezaland×ran ve disiplin alt×na alan bir ayg×t olmamal×, öùrenme etkinliùi sadece okulla s×n×rland×r×lmamal× ve okula gitmede öùrenciye büyük esneklik tan×nmal×d×r. Eùitim kurumlar× demokratikleütirilmelidir. Üçüncü olarak, okul, kuralc×, nizamc×, otoriter, bask×c× ve resmi bir kurum olmaktan ziyade, sevgiye dayal×, neüeli ve öùrencinin yeteneklerini geliütiren üen bir kuruma dönüütürülmelidir. Neüeye, sevgiye dayanan üen eùitim esas al×nmal×d×r. Son olarak, hayat×n çok karmaü×k ve çok katmanl× oluüu gerçeùinden hareketle öùrenciler, tek bir mesleùe göre deùil, birden fazla mesleùi yapabilecek bir üekilde çok yönlü olarak yetiütirilmelidirler.