Kaya Uyan, Selen2023-11-242023-11-242022Kaya Uyan, S. (2022). Türk runik harfli Uygur yazıtlarında askerî rütbe, unvan ve birlik adları. İnönü Üniversitesi, Malatya.https://hdl.handle.net/11616/87666Bu çalışmada Türk Runik harfli Uygur yazıtlarından olan Tes (Mo 11), Tariat/Terh (Mo 12), Şine Usu (Mo 14), I. Karabalgasun (Mo 16), Hoyto-Tamır/Tayhar-Çuluu (Mo 25-45), Sevrey (Mo 18), Xi'an (Karı Çor), Suci (Mo 15), II. Karabalgasun (Mo 17), Arhanan (Mo 22) ve Gurvaljin-uul/Gürbelcin (Mo 64) yazıtlarındaki askerî rütbe, unvan ve birlik adlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Bu yazıtlardaki askerî rütbe, unvan ve birlik adlarının tespitinde Erhan Aydın'ın Uygur Yazıtları adlı çalışmasındaki metinler esas alınarak yazıtlarda geçen örnek cümleler bu çalışmadan aktarılmıştır. Bu doğrultuda öncelikle yukarıda bahsettiğimiz yazıtlarda geçen rütbe, unvan ve birlik adları tespit edilmiş, daha sonra bunlar Askerî Rütbeler, Askerî Unvanlar ve Askerî Birlik Adları başlıkları altında sınıflandırılmış ve sözcükler alfabetik olarak sıralanmıştır. Tespit edip sınıflandırdığımız bu rütbe, unvan ve birlik adları köken, ses, yapı ve anlam bakımından incelenmiştir. Çalışmada ele alınan askerî unvan/rütbe/birlik adları titizlikle işlenerek yerli ve yabancı birçok araştırmacının bunlar hakkındaki etimolojik, morfolojik ve semantik görüşlerine yer verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Uygur Yazıtları, Askerî Rütbeler, Askerî Unvanlar, Askerî Birlik Adları.In this study, it is aimed to examine the military ranks, titles and unit names in the Turkish Runic letter Uighur inscriptions whose names are Tes (Mo 11), Tariat/Terh (Mo 12), Şine Usu (Mo 14), I. Karabalgasun (Mo 16), Hoyto-Tamır/Tayhar-Çuluu (Mo 25-45), Sevrey (Mo 18), Xi'an (Karı Çor), Suci (Mo 15), II. Karabalgasun (Mo 17), Arhanan (Mo 22) ve Gurvaljin-uul/Gürbelcin (Mo 64). Determining of the military ranks, titles and unit names in these inscriptions are based on the texts in Erhan Aydın's work called Uighur Inscriptions and sample sentences in the inscriptions have been transferred from this study. In this direction, firstly, the above-mentioned ranks, titles and unit names in inscriptions were determined, then these were classified under the headings of Military Ranks, Military Titles and Military Unit Names and the words were listed alphabetically. These ranks, titles and unit names that we identified and classified were examined in terms of origin, sound, structure and meaning. The names of military titles/ranks/unit names discussed in the study were meticulously processed and the etymological, morphological and semantic views of many local and foreign researchers about them were included. Key Words: Uighur Inscriptions, Military Ranks, Military Titles, Military Unit Names.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessUygur YazıtlarıAskerî RütbelerAskerî UnvanlarAskerî Birlik AdlarıMaster Thesis116