Şakir, Nurullah2019-05-212019-05-212018Şakir, N. (2018). Türk modernleşmesi ve kadın: Tek parti dönemi üzerine bir inceleme. Yayımlanmış Yüksek lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya.https://hdl.handle.net/11616/11255Bu çalışmada, Türk modernleşmesinin Türk kadınının toplumsal yaşamdaki konumuna ve özel alanda kendisine biçilen rollere etkilerinin, Tek Parti Dönemi üzerinden ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaçla sürdürülen çalışmada, tarihsel ve betimsel araştırma yöntemlerinden yararlanılmıştır. 17. yüzyıl Avrupası'nda ortaya çıkan modernleşme, Osmanlı Devleti'nin son yüzyılında devletin yaşatılabilmesi için bir kurtuluş reçetesi olarak görülmüştür. Bu nedenle elzem nitelik arz eden modernleşme hareketi, Osmanlı topraklarında ivedilikle başlatılmıştır. Cumhuriyet'in ilanıyla kurulan yeni rejimde ise, Osmanlı'da başlayan modernleşme hareketi yoğunluk kazanmış, kadınlar da bu modernleşme hareketinin birer parçası olarak siyasal, toplumsal, özel birçok alanda yeni haklar elde etmiştir. Cumhuriyet'in ilanıyla başlayıp 1946 yılına kadar devam eden Tek Parti Dönemi'nde kadınların elde ettiği statü ve haklar, Türk kadının günümüzde sahip olduğu hakların temelini teşkil etmektedir. Bu çalışmada, Tek Parti Dönemi'nde kadınların kamusal alan, özel alan, çalışma hayatı ve siyasal alanda nasıl konumlandıkları incelenmiştir. Ayrıca, konunun tarihi arka planını şekillendirmek maksadıyla Türk modernleşmesinde bir kilometre taşı olan Tanzimat Fermanı'nın ilanından Tek Parti Dönemine kadar olan Osmanlı tarihi de incelenmiştir. Çalışmanın sonunda Osmanlı'nın Batılı devletlere uyum sağlama çabaları ile başlayan kadın hareketlerinin, Tek Parti Dönemi'nde elde edilen haklarla hız kazandığı ve bu kadın hareketlerinin Türk kadınının modernleşme öncesi döneme nazaran toplumsal hayattaki görünürlüğünün artmasına katkıda bulunduğu sonucuna erişilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kadın, Modernleşme, Tek Parti Dönemi, Türk Modernleşmesi. In this study, it was aimed to reveal the effects of Turkish modernization on the position of Turkish women in social life and on the role of Turkish women in the private space, through the Single Party period. Historical and descriptive research methods have been utilized in the study carried out for this purpose. The modernization that emerged in the 17th century Europe was seen as a remedy for the survival of the state in the last century of the Ottoman Empire. For this reason, the modernization movement, which was accepted as inevitable, was initiated in the Ottoman lands immediately. In the new regime founded with the declaration of the Republic, the modernization movement that started in the Ottoman Empire became intensified and the women got new rights in many political, social and private areas as part of this modernization movement. The status and rights obtained by women in the Single Party Period, which started with the declaration of the Republic and continued until 1946, constitute the basis of the rights Turkish women have today. In this study, it is examined where women are in the public sphere, the private sphere, the working life and the political arena in Single Party Period. In addition, the part of the Ottoman history which includes the period between publication of imperial edict of Gülhane, a milestone in the Turkish modernization to the one-party period, and Single Party Period was also examined in order to shed light on the background of the history of the subject. At the end of the study, the women's movements, which started with the efforts of the Ottoman state to comply with the standarts of the Western states, were accelerated by the rights gained in Single Party Period, and these women's movements contributed to the increase of the visibility of the Turkish woman in social life compared to her status in the period before modernization. Key words: Woman, Modernization, Single Party Period, Turkish Modernization.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessSiyasal BilimlerPolitical ScienceMaster Thesis1172