Yoldaş, MehmetKubat, Mehmet2024-08-042024-08-0420221309-5803https://doi.org/10.18403/emakalat.1117239https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/1122871https://hdl.handle.net/11616/88893Hz. Ali’nin hilafet yıllarında yaşanan fitne olayları, fırkalaşma hareketleri-nin başlamasına neden oldu. Bu dö-nemdeki toplumsal-siyasal olayların sonucu çeşitli konular farklı mahfil-lerde tartışılıyordu. Tartışılan konu-lardan “iman-kebire” ilişkisi günde-min en önemli konusuydu. Bu tartış-maların hararetle yapıldığı yerlerin başında Basra gelmekteydi. Basra’da etkin olan gruplar içerisinde İbâdiyye önemli bir konuma sahipti. Aynı şe-kilde Mu‘tezile’nin de ilim çevrele-rinde hatırı sayılır bir ağırlığı bulun-maktaydı. Her iki mezhebin görüşleri incelendiğinde bazı konularda benzer düşüncelerin varlığı söz konusudur. Bir yandan bedevî kökenli İbâdiyye, diğer yandan entelektüel yönü ağır basan mevâlî kökenli Mu‘tezile ara-sında etkileşimin olacağını düşün-mek mümkün görünmemekle bera-ber eserlerde zikredilen fikri yakınlık örnekleri, bu iki mezhep arasında bir fikri etkileşimin varlığını akla getir-mektedir. Makalemizde “el-esmâ ve’l-ahkâm” görüşleri bağlamında her iki mezhep arasında özellikle teşekkül dönemlerini dikkate alarak fikirlerin benzerliğini tespit etmeye ve arala-rında var olduğunu düşündüğümüz etkileşimi ortaya koymaya gayret edeceğiz.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessArticle15121925810.18403/emakalat.11172391122871