Erdemoğlu, MuratBirinci, Mustafa2024-08-042024-08-042017https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/619478https://hdl.handle.net/11616/9021515.10.2017 00:00Bu projede, bir kil minerali olan pirofillitin (Al2Si4O10(OH)2) alümina (Al2O3) üretiminde kullanılması olanakları ilk kez araştırılmıştır. Alümina üretimi için nefelin siyenit, alunit, uçucu küller, kömür şeylleri ve özellikle kaolinit içeren killer boksit dışı alümina kaynakları olarak dikkat çekmektedir. Alümina üretimi amacıyla bu kaynaklardan en bol bulunanı olan killer önce kalsine edilerek aktifleştirilir. Sonra bir asit varlığında liç işlemiyle alüminyum çözeltiye alınır. Çözeltideki alüminyum, bir tuz olarak çöktürüldükten sonra alüminaya dönüşüm için termal olarak bozuşturulur. Pirofillitin alümina üretiminde kullanılabilirliğini araştırmak üzere önerilen bu projede, pirofillitin kalsinasyon kavurmasına gerek kalmadan aşırı öğütme yoluyla mekanik olarak aktifleştirilmesi için çalışmalar yapılmıştır. Bu kapsamda, ortalama %23,60 Al2O3 tenörüne sahip pirofillit cevheri kullanılmıştır. Cevherin hem kavurmayla hem de aşırı öğütmeyle aktifleştirilebilirliği, her iki işlemle de elde edilen ürünlerin hidroklorik asit çözeltilerindeki liçing davranışı ortaya çıkarılarak saptanmıştır. Elde edilen tüm katılar ve çözeltiler XRD, BET, TG, DTG, DSC, SEM analizleriyle ve gravimetri, XRF ve ICP tekniklerinin kullanıldığı kimyasal analizlerle karakterize edilmiştir. Çözeltide alüminyum kazanım değeri, tüvenan cevher için yaklaşık %10 iken 800 °C'de kalsine cevher için %35 düzeylerindedir. Oysa alüminyum kazanımı, öğütülmüş pirofillit cevheri için %86'ya kadar ulaşmıştır. Yani, gezegensel bilyeli değirmende aşırı koşullarda kısa sürelerde öğütülen pirofillit cevheri mekanik olarak kolayca aktifleşmektedir. Aşırı öğütme yoluyla aktifleştirilen pirofillit cevherinin asidik liçiyle elde edilen çözeltilerden evaporasyon işlemiyle çöktürülen alüminyum klorür tuzu 1150 °C'de kavrularak %97,40 Al2O3 saflığında bir alümina üretilmiştir. Bununla birlikte, termal aktivasyona göre daha saf alümina sağlayan mekanik aktivasyon işlemi demir ve potasyum içeren minerallerin de çözünürlüğünü artırarak aluminanın bu metaller bakımından daha kirli olmasına sebep olmuştur. Sonuç olarak, killerden alümina üretim prosesinde ön işlem olarak uygulanan kalsinasyonla sağlanan termal aktivasyon yerine, öğütme ile sağlanan mekanik aktivasyonun etkileri ayrıntılı olarak araştırılmıştır. Mekanik aktivasyonla daha az enerji harcanarak alümina üretilebileceği; böylece alümina üretiminde boksit dışı kaynakların da ekonomik olarak değerlendirilebileceği gösterilmiştir.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessProje1129619478