Şentürk, Ünal2020-08-102020-08-1020081305-5143https://hdl.handle.net/11616/17442https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/89394Yıl: 2008Cilt: 32Sayı: 2ISSN: 1305-5143 / 1305-5143Sayfa Aralığı: 221 - 239Metin Dili:TürkçeÖz: Ekonomik, sosyal ve siyasal içerikli her süreç, kendi koşullarını beraberinde getirmektedir. Yaşadıkları süreçlerin etkisinde kalan toplumlar, yapısal özelliklerine göre farklılaşan ideal yaşam şekli oluştururlar. Öncelikler, kabuller ve değerler bileşiminden oluşan bu ideal yaşam şekli, tarihten günümüze değişmektedir. Sanayileşmenin başlangıcına kadar, toplumsal yaşamın sadece bir öğesi olan ekonomi, bu tarihten itibaren insan ilişkilerinde belirleyici etkinliğini daha fazla artırmaktadır. Sanayileşmeyle birlikte şekillenen kapitalist sistem, ayakta kalabilmek için çalışma ve üretimi esas almıştır. Sistem, yönlendirme ve kontrol etme yöntemini çalışma ve üretme temelinde gerçekleştirmiştir. Bunu, M. Foucault, “gözetleme”, “kapatma” ve “denetleme” eylemlerinin gerçekleştiği “panoptikon” örneğiyle açıklamaktadır. Ancak içinde yaşadığımız yüzyılda esas olan ve hayata geçirilmek istenen üretim değil, tüketimdir. Bilimsel bilgi ve teknolojinin olağanüstü gelişimi, hem geçmişle kıyaslanamayacak kadar fazla üretimi gerçekleştirmekte, hem de insan emeğine olan ihtiyacı azaltmaktadır. Bu açıdan, önemli olan üretilen mal ve ürünlerin tüketilmesidir. Sistemin dayattığı ve ihtiyacı olan, tüketimin mümkün olduğunca artırılmasıdır. Bu bağlamda, insanları yönlendirme ve kontrol etme harcama ve tüketim esaslı gerçekleşmektedir. Kontrol etmede gerçekleşen bu kaymayı konu edinen çalışma, M. Foucault’un “panoptikon” örneğini günümüz tüketim toplumunda değerlendirme amacı taşımaktadır.trAttribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United Statesinfo:eu-repo/semantics/openAccessArticle32222123989394