Tüm vücut radyoterapisinin farklı yaş gruplarındaki ratlarda beyin dokusu lipid peroksidayonu ve antioksidan sistem parametreleri üzerine etkileri

Abstract

Radyoterapide kullanılan iyonize ısınlar organizmada doza ve ısınlama süresine baglı olarak serbest radikallerin olusmasına ve oksidatif strese neden olurlar. Reaktif oksijen türlerinin olusturdugu oksidatif stres, kardiyovasküler hastalıklar, nörodejeneratif bozukluklar, yaslanma ve kanser gibi birçok hastalıgın etiyolojisinde etkili oldugu düsünülmektedir. Bu çalısmada, kanser tedavisinde yaygın olarak kullanılan radyoterapinin ratların beyin dokusunda olusturdugu lipid peroksidasyonunun ve antioksidan sistem parametrelerinin düzeylerinin yasa baglı degisiminin ve bu parametrelerin birbirleri ile iliskilerinin arastırılması amaçlandı. Bu çalısmada 35 adet Wistar albino tipi erkek ratlar, 1 haftalık (n=10), 4 haftalık (n=10), 12 haftalık (n=10) ve 1 yas (n=5) olmak üzere dört gruba ayrıldı. Tüm gruptaki ratlara Co-60 cihazı ile 8 Gy tek fraksiyon radyasyon uygulandı. Sakrifiye edilen ratların beyin dokuları fosfat tamponu ile homojenize edildi. Homojenatların yarısı ile MDA ölçümü yapıldı. Diger yarısından elde edilen süpernatant ile protein miktar tayini, SOD, CAT, GSHPx aktivite tayinleri yapıldı. SOD aktivitesinin, 1 haftalık ratlarda anlamlı derecede azaldıgı, diger gruplarda anlamlı olmasa da azalmanın olustugu bulundu (p<0,05). GSHPx ve CAT aktivitesindeki azalma 1 haftalık ve 1 yasındaki ratlarda daha belirgindir. Ergen ve eriskin ratlarda önemli degismeler olmadı (p<0,05). MDA düzeyinde tüm yas gruplarında artma gözlendi. En yüksek MDA düzeyinin yaslı ratlarda oldugu bulundu (p<0,05). Sonuç olarak radyoterapi tekniginde kullanılan iyonize radyasyon antioksidan sistemleri etkilemekte ve doku MDA düzeylerini arttırmaktadır. Bu degisiklikler 1 haftalık ve 1 yasındaki ratlarda daha fazladır. Bu durumun yeni dogan ratlarda henüz birçok sistemin tam olarak yerlesmis olmayısından ve yaslı ratlarda ise yaslanmaya baglı olarak ortaya çıkan fizyolojik kapasitedeki kayıplardan kaynaklandıgını söyleyebiliriz.