Amaç: Bu çalışmanın amacı, eğitim çalışanlarının okullarda bilgi uçurma nedenlerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma ile ayrıca, bilgi uçurmama nedenleri de araştırılacaktır.
Yöntem: Bu araştırmada, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim yaklaşımı esas alınmıştır. Olgubilim, herhangi bir konu hakkında bilinen ancak detaylı bir biçimde belirlenemeyen olguları incelemektedir. Araştırma sürecinde üzerine odaklanılan olgu, eğitim çalışanlarının bilgi uçurma davranışının nedenleri hakkındaki düşünceleridir. Ankara ili metropol ilçelerinde kamu ve özel ilköğretim okullarında görev yapan 20 öğretmen, 12 okul yöneticisi ve il milli eğitim müdürlüğünde görev yapan 7 maarif müfettişi –toplamda 39 katılımcı- oluşturmaktadır.
Bulgular: Eğitim örgütlerinde bilgi uçuranların çoğunlukla, hakkın yerini bulması, suçun önlenmesi ve bilgi uçurmayı bir vatandaşlık görevi olarak görmesi nedenleriyle bilgi uçurdukları bulgulanmıştır. Bireysel-Psikolojik boyutta bilgi uçurma nedenlerini, vicdani rahatlama, beklenti ve koruma güdüleri; bunun yanında sosyal destek, saygınlık ve kişisel iletişimi artırma beklentileri de saptanmıştır. Bilgi uçurmanın örgütsel nedenleri olarak işin gereği olması, örgüt içi düzenin sağlanması ve örgüt içindeki kariyerin olumsuz etkilenmesini göstermeleri anlamlı görülmektedir. Öte yandan eğitim örgütlerinde bilgi uçurulmamasının başlıca nedenleri; bildirsem de işe yaramaz düşüncesi, iş arkadaşını koruma güdüsü, işini kaybetme korkusu olarak sıralanmaktadır.
Sonuçlar ve Öneriler: Çalışma sonucunda eğitim çalışanlarının bilgi uçurmasına neden olan çok çeşitli etik ihlallerin olduğu görülmüştür. Bu bağlamda okulda etik ihlali ve hukuki aykırılıkların en aza indirilmesi ve bilgi uçurma davranışının yaşanma sıklığının artırılması için çalışanların etik eğitimlere katılımı sağlanabilir. Örgüt içi standartlar, kurallar, değerler, normlar ve adaletli ödül sistemini içeren saydam bir yönetim felsefesinin örgütlerde oluşturulması ile bilgi uçurma davranışı meşru bir zemine oturtulmalıdır.
Purpose: The aim of this research to determine the the reasons for the behavior of whistleblowing according to the educational stuff. Also within the scope of the study, the reasons for not whistleblowing were also determined.
Design & Methodology: The research was designed with a phenomenology approach of qualitative research. The Phenomenological approach examines phenomena known in any subject but not in detail. Twenty teachers, 12 administrators and 7 inspectors, who work in public and private elementary schools in Ankara, were interviewed. Data analysis were done through content analysis.
Findings: The results of the research indicate that some of the main reasons of whistleblowing are expectations, the necessity of work and the desire of conscientious relaxation, ensuring the rights, prevention of crime and whistleblowing seen as a citizenship duty. The causes of whistleblowing in the individual-psychological dimension, conscientious relaxation, anticipation and protective motivation; As well as expectations of social support, respectability, and personal communication enhancement. It is significant that whistleblowing is a necessity for the organizational reasons, that the organizational order is ensured and that the career in the organization is negatively affected. On the other hand the faith of interpersonal communication, various anxiety states and protection motives are on among the main reasons of ‘not whistleblowing’.
Conclusion & Suggestions: As a result of the study, it has been found that there is a wide range of ethical violations that cause training employees to whistleblowing. In this context, it is possible for the employees to participate in ethical education in order to reduce ethics violations and legal incompatibilities in schools and to increase the frequency of whistleblowing behavior. The creation of a transparent management philosophy, including in-house standards, norms, values, and a fair reward system, should be legitimized on organizations.
