Ratlarda tiyoasetamidle indüklenen karaciğer hasarına karşı nigella sativa (Çörek otu)yağının etkisi

Abstract

Tiyoasetamid (TAA) deneysel araştırmalarda sıkça kullanılan bir hepatotoksindir. Birçok araştırmacı tek dozunun sentrolobüler karaciğer hasarına neden olabildiğini ve kronik uygulanmasının sirozla sonuçlandığını rapor etmiştir.TAA' in hepatotoksisite mekanizması tam olarak bilinmemesine rağmen TAA serbest radikal reaksiyonlarını arttırarak hasar oluşturduğu ve prooksidan /antioksidan dengesinin akut TAA uygulamasından etkilendiği ileri sürülmüştür. Nigella sativa (NS)'nın antioksidan ve antiinflamatuar etkisinin olduğu değişik çalışmalarda gösterilmiştir. NS yağı aromatik yağlar, eser elementler vitaminler ve enzimler gibi yüz üzerinde bileşen içeriği nedeniyle çok faydalıdır. Bu çalışmanın amacı ratlada tiyoasetamidle indüklenmiş karaciğer hasarına karşı çörek otu yağının muhtemel koruyucu etkisini araştırmaktır. Çalışmada 12 haftalık ve 200-250 g ağırlığındaki 41 Wistar Albino erkek sıçanlar kullanıldı.Sıçanlar 5 gruba ayrıldı;grup 1(n:7) kontrol; grup 2(n:9), TAA (300 mg/kg/gün (i.p.); grup 3(n:9), 1ml/kg/gün NSY+ TAA; grup 4(n:8), 10ml/kg/gün NSY+ TAA; group 5(n:8), N-Asetil sistein(NAC) (50 ml/kg/gün) + TAA. Tüm ratlar 6. günün sonunda kan ve karaciğer dokuları alındıktan sonra sakrifiye edildi. Sıçanlarda alınan karaciğer dokusunun bir kısmı histopatalojik incelemeler için %10 luk formaldehitte saklandı. Katalaz (CAT), süperoksitdismutaz (SOD), gulutatyon peroksidaz (GSH-Px), miyeloperoksidaz (MPO) aktiviteleri malondialdehid (MDA) ,hidroksiprolin ve protein karbonil seviyeleri karaciğer dokusunda analiz edildi. AST, ALT, GGT, ALP aktiviteleri kolestrol ve total bilurubin miktarları plazmada analiz edildi Hasara maruz kalan sıçanların karaciğer dokusunda lipid peroksidasyonu göstergesi olan MDA içeriği ile antioksidan savunma sistemlerinden olan CAT ve GSH-Px enzim aktivitelerinde kontrol grubuna göre anlamlı bir fark gözlenmezken NSY'nin SOD, PC ve MPO düzeyleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu açık bir şekilde görülmektedir. Histopatolojik bulgular NSY' nin TAA ile indüklenen karaciğer sirozunun oluşumunu inhibe ettiğini göstermiştir. TAA toksisitesine karşı NSY uygulanmasıyla, serbest radikallerin temizlenmesi, antioksidan aktivitenin artışı ve protein karbonil gruplarının oluşumunun kısmen engellenmesi sağlanarak NSY'nin karaciğer hücre hasarının engellenmesinde katkısı olduğu gösterilmiştir. Ayrıca karaciğer dokularında TAA uygulanan gruba verilen NSY, NAC tedavisi ile oksidan /antioksidan dengeyi tamamen aynı olmasa da hemen hemen paralel bir şekilde olumlu yönde değiştirmiş ve protein karbonil gruplarının oluşumunu engellemiştir. Böylece NSY'nin sıçanlarda NAC tedavisinde olduğu gibi antioksidan bir etkiye sahip olduğu, TAA'in oluşturduğu hasarı kısmende olsa gerilettiği ve koruyucu etkide bulunduğu söylenebilir.