Fahreddin râzi’nin düşüncesinde ezelî-ebedî varlık

Abstract

İslam düşüncesinde ezelî ve ebedî olan tek varlık sadece Allah’tır. Allah’ın dışında

diğer varlıkların ezelîliği ise kelamcılar nazarında imkân dışıdır. Fakat ezelî olmayan

varlıkların ebedî olup olamayacağı esas tartışma alanını oluşturmaktadır. Ezelî olmayan

fakat ebedî olan bir varlık mümkün müdür? Vâcibu’l-vücud olan Allah’ın ebedîliği mutlaktır.

Buna mukabil mümkinu’l-vücud olan varlıkların ebedîliği zorunlu olmadığından bunu

tercih edecek olan da sadece Allah’tır. Bu açıdan makalede, ezel ve ebedin Allah ve

âlem/insan için anlam ve mahiyeti, Râzi’nin felsefi-kelami bakış açısıyla ele alınacaktır.