Abstract:
ÖZET VE ANAHTAR SÖZCÜKLER 21 yüzyılın başlarında bulunduğumuz şu günlerde sınırlarımıza yakın topraklarda meydana gelen gelişmeler Türkiye'yi yakından ilgilendirmektedir. Komşumuz olan Suriye de, bu değişimin bir ayağını oluşturmakta ve dolayısıyla bu ülke ile tarihten gelen ilişkiler ve problemler, ülkemiz açısından daha bir önem kazanmaktadır. Suriye ile olan problemlerimiz arasında en önemli yere sahip olan "Hatay Sorunu", milli mücadele yılları sırasında başlamış olup Atatürk'ün hayatının son günlerinde ancak sonuçlanmış olmasına rağmen önemini ve sıcaklığını günümüze kadar korumaya devam etmiştir. Sorunun başarıyla halledilmesi sırasında izlenmiş olan dış politika ise zamanın koşulları içerisinde Türkiye'nin dış siyasette saygınlığını arttırdığı gibi haklılığımız konusunda da bugünlere sağlam temeller oluşturmuştur. Çalışmada tarihsel gelişimi içerisinde ortaya çıkışından itibaren çözüm aşamasına kadar olan dönemdeki Hatay Sorunu, tüm yönleriyle ortaya konulmuş ve aynı şekilde günümüzdeki Türkiye-Suriye ilişkilerine olan etkilerine de yer verilerek konunun ne derece önemli olduğu belirtilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, sorunun başlangıcından çözüm aşamasına kadar olan dönemde ve Atatürk'ün önderliğinde ortaya konulmuş olan dış politikanın özellikle üzerinde durularak günümüz dış siyasetinde rol alacak olan karar vericilere bir ışık tutulması hedeflenmiştir. Çalışma dört kesim ve dokuz bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışma hakkında açıklayıcı genel bilgiler sunulmuştur. Çalışmanın konusu, amacı, kavramları, denenceleri ve yöntemi bu bölümde açıklanmıştır. iki ana bölümden oluşan ikinci kesimin birinci bölümünde; konu ile ilgili kişiler ve kurumlar tarafından yapılmış önceki araştırmalar hakkında genel bilgiler verilmiş, ikinci bölümünde Hatay'ın tarihi ile beraber tanıtıcı bilgiler verilmiştir. Beş bölümden oluşan üçüncü kesimde; Hatay Sorunu'nun çözüm aşaması incelenmiştir. Bu kesimin ilk bölümünde; Hatay Sorunu'nun ortaya çıkışı ve tarafların soruna yaklaşımları irdelenmiş; ikinci bölümde sorunun Milletler Cemiyeti'ne taşınması ile beraber burada alınan kararlar ve Türkiye'nin bu karara tepkileri incelenmiştir. Bu kesimin üçüncü bölümünde; Hatay Sorunu'nun çözüm aşaması, zamanın iç ve dış etmenleriyle beraber irdelenmiş ve Hatay'da seçimlerin yapılarak Hatay Devleti'nin kuruluşuna kadar olan bölüm ele alınmış; dördüncü bölümde ise Hatay'ın Türkiye'ye katılması ve bu katılıma Suriye'nin tepkileri üzerinde durulmuştur. Bu kesimin son bölümünde; günümüzdeki Türkiye-Suriye ilişkilerine yer verilmiş ve sorunun günümüze yansıyan etkileri araştırılmıştır. Çalışmanın dördüncü ve son kesiminde; çalışma süresince elde edilen bulgular, belirlenen sorunlar ve bunlara yönelik çözüm önerileri ile sonuç kısmı yer almaktadır. Anahtar Sözcükler: İlhak, Plebisit, özerklik, Hatay, Antakya, İskenderun Sancağı, Suriye, Fransa.