Mu‘tezile’de dinin gayesel yorumu

Abstract

Kur’an-ı Kerim’de, ilahi filler çoğu zaman, insanın iyiliğini amaçlayan gâyesel açıklamalarla

temellendirilir. Söz gelimi Allah göklerde ve yerde olan her şeyi insan için yaratmıştır. Kur’an’daki

bu temaya önem atfeden kelam ekolleri Mu’tezile ve Mâturîdîliktir. Kendisi iyi olduğu gibi kullarının

da iyiliğini amaçlayan bir Allah tasavvuru, zaman ve süreç içerisinde otorite ve güç merkezli bir

Allah tasavvuruna doğru dönüşmüştür ve bu durum ciddi sorunlara yol açmaktadır. Bu tasavvurun

ahlak, adalet ve hikmet temelinde yeniden tesis edilmesi gerekir. Bu çalışmada Mu’tezile kelam ekolünün

bu konudaki düşünceleri incelenmekte ve konu gâyesel yorum bağlamında tahlil edilmektedir.