Türkiye’de özel yeteneklilerle yapılan araştırmalarda yaratıcılık

Abstract

Özel yeteneklilerin yaratıcılık becerileri üzerine birçok araştırma yapılmasının sebebi, yaratıcılığın bu bireylerin temel özelliklerinden biri olarak anılmasından kaynaklanmaktadır. Bu nitel doküman analizi çalışmasının amacı, Türkiye’deki özel yetenekli öğrencilerin yaratıcılık beceriler üzerine yapılan çalışmaları incelemektir. Literatür taraması sürecinde, elektronik veri tabanlarının gözden geçirilmesi araştırmaların başlıklarında, özetlerinde ya da anahtar kelimelerinde özel yetenekli (gifted/talented), yaratıcı düşünme (creative thinking) ve yaratıcılık (creativity) kelimelerinin kullanımı ile yapılmıştır. Tarama sonucunda, dışlama ve dahil etme kriterlerine uyan çalışmaların seçilmesinin ardından 12 doktora tezi, altı yüksek lisans tezi ve üç araştırma makalesi olmak üzere toplam 21 çalışmaya ulaşılmıştır. Türkiye’deki özel yeteneklilerin yaratıcılık becerileri üzerine yapılan bu araştırmalardan 18’i deneysel desende gerçekleşirken, üçü diğer nicel araştırma desenleri ile yapılmıştır. Doküman incelemesinin ardından elde edilen verilere göre bu çalışmalarda dört kez Yaratıcı Düşünme – Şekilsel Üretim Testi, iki kez Yaratıcılık Ölçeği (How Creative Are You?) ve 16 kez Torrance Yaratıcı Düşünme Testi kullanılmıştır. Araştırmaların çoğu 2011-2014 yılları arasında yapılmıştır. Güncel araştırmalara ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.

The reason of conducting many research on creativity skills of gifted students is due to the fact that it is defined as one of the basic characteristics of the gifted. The aim of this qualitative document analysis is to analyze studies done on creativity skills of gifted students in Turkey. In the literature review process, electronic databases were reviewed on the titles, keywords, or summaries of the studies with the words of gifted (özel/üstün yetenekli) and creative thinking (yaratıcı düşünme), creativity (yaratıcılık). As a result of literature review, and after selecting studies that met the inclusion and exclusion criterias total of 21 studies, including 12 (57,1%) doctoral dissertation, 6 (28,5%) master's thesis and 3 (14,2%) research papers, were found. Among research on creativity in gifted students in Turkey, excluding experimental design, the number of studies carried out with other quantitative research designs were 3 (14.2%), wheras 18 (85.7%) studies were carried out with experimental design. According to the data obtained after the analysis, 4 (19%) used the Test for Creative Thinking–Drawing Production Test, 2 (9.5%) used “How Creative are You?” test and, 16 (76.1%) used the Torrance Test of Creative Thinking (TCTT). The majority of the research was conducted between 2011-2014. It can be said that current studies on this subject are needed.