Ciner grubunun ekonomi politik yapısı

Abstract

Türkiye’de gazetecilik Avrupa’ya kıyasla daha geç başlamış ancak Avrupa ve bütün dünyada 20. yüzyılda yaşanan değişimlere ayak uydurmuştur. Bu değişimler daha çok basının ekonomi politik anlamda sahipliği noktasında önemli olmuştur. 1980 yılında yayınlanan 24 Ocak Ekonomik İstikrar Programı, Türkiye’de basının yaşadığı değişimin başlangıç noktasını oluşturmuştur. Özellikle 1980’li yıllarda ekonomideki liberalleşme hareketleriyle birlikte basın dışı sermaye alana giriş yapmıştır. Ticari televizyonların yayın hayatına girmesiyle birlikte “medya” konumuna geçen Türk basını büyük holdinglerin ilgisini çekmeye başlamıştır. 1980’li yıllarda başlayan bu süreç bugün Türk basınını neredeyse tamamı büyük holdinglerin kontrolünde olan bir yapı haline getirmiştir.

1980 sonrası Türk basınının ekonomi politik yapısını inceleyen bu çalışma, Ciner Yayın Holding’i ele almaktadır. Ciner Yayın Holding, Ciner Grubu bünyesinde yer alan birçok iş kolundan sadece birisidir. Çalışma aslında iki ayrı medya grubunu incelemektedir. Bu durum Ciner Grubu’nun sahipliğinde olan medya organlarının değişmesinden kaynaklanmaktadır.

Ciner Grubu, 2000 yılında Sabah Yayıncılık A.Ş.’ye %50 ortak olarak medyaya girmiştir. Bir anlamda Aydın Doğan’ın Milliyet’i satın almasıyla başlayan basın dışı patronların son halkası Turgay Ciner olmuştur. Türk medyasının büyük medya grupları içerisinde yer alan Sabah grubu, gazeteci kökenli bir patrondan bir holding patronuna aktarılmış ve Türk medyasının holdingleşmesi tamamlanmıştır. Sabah-ATV’nin eski patronu Dinç Bilgin’in Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) Turgay Ciner ile ortak olduğunu gösteren belgeler sunması sonrası TMSF Ciner’in Merkez Medya Holding’ine el koydu. Daha sonra Ciner Grubu ve TMSF arasında yapılan anlaşma ile bazı medya organları Ciner Grubu’na iade edildi. Ciner Grubu, gazeteci Ufuk Güldemir’in kurduğu Habertürk markasını satın alarak medya alanında var olmayı sürdürmüştür. Bu çalışma Ciner Yayın Holding’i Sabah-ATV dönemi ve Habertürk dönemi olarak iki ayrı başlık altında incelemiştir.