20. yy. sonrası sanat pratiği içerisinde sanatçı defterinden sanatçı kitabına bakış

Abstract

Sanatın gelişim süreciyle benzer eğilimler gösteren sanatçı defteri, sergilenen bir nesneye dönüşmesiyle araçken amaç konumuna gelir. Karalamalar, notlar ve taslaklardan oluşan sanatçı defterinin sergilenmesi onu sanat eseri durumuna getirirken; sanat nesnesi olarak kabul edilen sanatçı kitabı üretimiyle benzer eğilimler göstermeye başlar.

Sanatçı kitabı üretiminin aslında yeni olması onun tam bir tanımını yapmayı zorlaştırsa da, süreç içerisinde form ve içerik olarak yenilik ve alternatif arayışların birer nesnesi haline gelmesi, onun ne olduğuna dair belli ipuçları verir. Kitabın formuna odaklanılarak onun bozulup yeniden kurgulandığı örnekler olduğu gibi, kitap zaman içerisinde sanatçıya özgürlük alanı yaratan ve alternatif sergileme yöntemi sunan bir araç da olmaya başlar. Sanatçı kitabının kendisi doğrudan bir proje ya da sergileme alanı olabilirken, bir mekanda sergilenen işler arasında da yer alabilir. Günümüzde endüstriyel üretime yönelik alternatif yaklaşımların birer ürünü olarak da kendisine yer edinen sanatçı kitabı, genel olarak var olanı sorgulayan bir tavır içerisindedir.

Sanatçı defterinin sergilenerek sanatsal üretimin bir parçası haline gelmesi ile sanatçı kitabına ait üretim ve yöntem pratiklerinin araştırıldığı bu çalışmada, sanatçı defteri ile sanatçı kitabı arasındaki benzerlik ve farklılıklar üzerine sorgulamalar yapılmış, yurt içi ve yurt dışındaki örneklerinde günümüz sanat anlayışı içerisindeki konumu incelenmiştir.