2001 yılında türkiye’de finansal çöküş ve para kurulu benzeri sistem: Eşbütünleşme ve nedensellik analizleri

Abstract

In coping with the inflation for developing countries, the currency board took over the place off central bank. In this study, within the context of currency board system, we have examined the relationship between consumer price index, dollarization, real exchange rate and central bank reserves for Turkey over the period 1997.1-2001.12. We have applied four analytic methods, Granger causality test, Dolado-Lütkepohl and Toda-Yamamoto Granger causality test for short-run causality and the Johansen cointegration test for the long-run analysis. Finally the empirical results of both Granger causality, Dolado-Lütkepohl and Toda-Yamamoto causality indicate that the existence of the long run relationships between these variables and the causality runs from dollarization, real exchange rate and central bank reserves to consumer price index. In this context, the attentions have been drawn up on the currency board like system which were applied in Turkey interaction with the differences in relationship between these variables.

Enflasyonla mücadelede gelişmekte olan ülkeler için para kurulları merkez bankacılığının yerini almaktadır. Bu çalışmada 1997.1-2001.12 dönemine ait, para kurulu sistem çerçevesinde, tüketici fiyat endeksi, dolarizasyon, reel döviz kuru ve merkez bankası rezervleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Kısa dönemli ilişkileri Granger, Dolado-Lütkepohl ve Toda-Yamamoto nedensellik analizleri, uzun dönemli ilişkileri görmek için Johansen eşbütünleşme analizi olmak üzere dört metoda başvurulmuştur. Yapılan ampirik sonuçlara göre Granger, Dolado-Lütkepohl ve Toda-Yamamoto nedensellik analizlerinde dolarizasyon, reel döviz kuru ve merkez bankası rezervlerinden tüketici fiyat endeksine yönelik nedensellik bulunmuştur. Bu çerçevede Türkiye’de uygulanan para kurulu benzeri sistemde değişkenler arasındaki farklı etkileşimler dikkati çekmektedir.