Sağlığı geliştirme modeline göre verilen egzersiz eğitiminin menopoz dönemindeki semptomlar üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma, sağlığı geliştirme modeline göre verilen egzersiz eğitiminin menopoz dönemindeki semptomlar üzerine etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Materyal ve Metot: Araştırma ön test son test kontrol gruplu deneme modeli olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın evrenini Adıyaman ilinde bulunan 6 ve 16 nolu Aile Sağlığı Merkezlerine kayıtlı 45-60 yaş arası menopoz döneminde olan ve il merkezinde yaşayan 781 kadın oluşturmaktadır. Örneklemi ise Aile Sağlığı Merkezlerinden randomize olarak seçilen 78 deney, 78 kontrol grubu 156 kadın oluşturmuştur. Araştırmada veriler Ocak-Temmuz 2018 tarihleri arasında Kişisel Bilgi Formu, Menopoz Semptomları Değerlendirme Ölçeği ve Sağlıklı Yaşam Biçim Davranışları Ölçeği-I kullanılarak toplanmıştır. Deney grubundaki kadınların evlerine gidilerek araştırmacı tarafından sağlığı geliştirme modeline göre 60 dakikalık egzersiz eğitimi verilmiştir. Eğitimden 1 ay sonra hatırlatıcı eğitim verilmiştir. Kontrol grubuna araştırma bittikten sonra egzersiz eğitimi verilmiştir. Deney ve kontrol grubuna ön testten 12 hafta sonra veri toplama formları uygulanarak son test verileri elde edilmiştir. Verilerin analizinde; sayı, ortalama, bağımlı gruplarda t testi, yüzdelik, ki-kare, bağımsız gruplarda t testi kullanılmıştır. Bulgular: Menopoz Semptomları Değerlendirme Ölçeği son test toplam puan ortalamaları deney grubunun 28.8±2.8, kontrol grubunun ise 37.3±2.8, Sağlıklı Yaşam Biçim Davranışları Ölçeği-I son test toplam puan ortalamaları deney grubunun 123.7±9.1, kontrol grubunun ise 87.5±8.3 olduğu saptanmıştır. Gruplar arasında puan ortalamaları farkının istatistiksel olarak önemli olduğu saptanmıştır (p=0.000). Sonuç: Menopoz semptomları yaşayan deney grubundaki kadınlara sağlığı geliştirme modeline göre verilen egzersiz eğitiminin menopoz dönemindeki semptomları azalttığı saptanmıştır. Anahtar kelimeler: Menopoz, egzersiz eğitimi, sağlığı geliştirme modeli, hemşirelik, menopozal semptomlar

Objective: This study was planned to find out effects of exercise training based on health developing model on symptoms during menopause. Material and Methods: The study had a trial model with pre-test and post-test control group. The study universe consisted of 781 women aged between 45 and 60 living in the city centre who were in menopause and registered to 6 and 16 numbered Family Health Centres in Adıyaman. The sample consisted of 156 women, 78 in experimental, 78 in control group, chosen randomly from Family Health Centres. Data were collected with Personal Information Form, Menopause Symptoms Rating Scale and Healthy Lifestyle Behavior Scale-I between January and June 2018. The researcher went to houses of the women in experimental group and gave a 60-minute-long exercise training. Reminder training was given one month later. Control group was given exercise training after the research ended. Data collection forms were given to groups 12 weeks after pre and post-test data were obtained. Numbers, percentages, averages, Chi-square test, dependent groups t test and independent groups t test were used in data analysis. Results: Menopause Symptoms Rating Scale post-test total score average was 28.8±2.8 in experimental group and 37.3±2.8 in control group, Healthy Lifestyle Behavior Scale-I post-test total score average was 123.7±9.1 in experimental group and 87.5±8.3 in control group. The difference between average scores of the groups was statistically significant (p=0.000). Conclusion: Exercise training based on health developing model given to women in the experimental group decreased symptoms in menopause. Key Words: Menopause, exercise training, health developing model, nursing, menopausal symptoms.