İçme suyu dağıtım sisteminde meydana gelen arızalar ve sızıntılar işletme maliyetini arttırmakta ve kentsel su yönetiminde işletme koşullarının bozulmasına sebep olmaktadır. Su kayıp yönetiminde, sistemin mevcut durumuna göre çeşitli azaltma, izleme ve kontrol yöntemleri önerilmekte ve kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden biri olan şebeke rehabilitasyonu ve boru malzeme yönetimi Su İdaresi için önemli ekonomik yük getiren bir seçenek olarak gösterilebilir. Bu nedenle, su kayıplarının azaltılmasında bu yöntem uygulanmadan önce detaylı analiz yapılmalı ve en kötü durumdaki bölgeler belirlenmelidir. Bu çalışmada, su kayıplarının önlenmesi ve azaltılması amacıyla dağıtım sistemlerinde rehabilitasyonda öncelikli bölgelerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Malatya merkez içmesuyu dağıtım sistemi uygulama alanı olarak seçilmiştir. Uygulama alanında sisteme ait ölçülebilir, uygulanabilir ve problem ile ilgili fiziksel, çevresel ve işletme ana başlıkları altında çeşitli faktörler belirlenmiştir. Bu faktörlerin karar vermede etki derecesini belirmek için ENTROPI yöntemi ile ağırlık katsayıları hesaplanmıştır. Rehabilitasyonda öncelikli bölgelerin belirlenmesinde çoklu ölçütlü karar verme yöntemleri olarak tanımlanan, ELCETRE I, PROMETHEE II, MAUT ve TOPSIS yöntemleri uygulanmıştır. Uygulama alanında faktörlere ait saha ölçümleri ve ENTROPI yöntemi ile belirlenen ağırlık katsayıları esas alınarak bölgeler sıralanmış ve şebeke rehabilitasyonu öncelikli bölgeler belirlenmiştir. Böylelikle yatırım önceliği gerektiren, su kaynağı ve ekonomik olarak verimliliği arttırılmasını hedefleyen çözümün ortaya konulması mümkün olmaktadır. Bu çalışmada elde edilen sonuçların, şebeke ve su kayıp yönetimi açısından referans oluşturacağı düşünülmektedir. ANAHTAR KELİMELER: İçmesuyu dağıtım sistemi, su kayıpları, şebeke rehabilitasyonu, ENTROPI, çoklu-ölçütlü karar verme
Failures and leakages in water distribution systems increase the operating cost of the system and cause the deterioration of the operating conditions in urban water management. In water management, various methods for reducing, monitoring and controlling water losses are proposed and used. Network rehabilitation and pipe material management, which is one of these methods, can be shown as an option that shows significant economic impacts for Water Utility. For this reason, detailed analysis should be done and priority regions should be determined before this method is applied to reduce water losses. In this study, it is aimed to determine priority regions in rehabilitation systems in order to prevent and reduce water losses. For this purpose, Malatya central drinking water distribution system has been selected as the application area. In the study area, various factors are determined under the main headings of the system related to measurable, applicable and problem related physical, environmental and operation. Weight coefficients were calculated by using ENTROPI method to determine the effect of these factors on decision making. ELCETRE I, PROMETHEE II, MAUT and TOPSIS methods, which are defined as multi-criteria decision making methods, were applied in determining the priority regions in rehabilitation. The priority regions in the network rehabilitation were determined based on the field measurements of these factors in the study area and the weight coefficients determined by the ENTROPI method. Thus, it is possible to put forward the solution, which requires investment priority, aiming to increase water resource and economic efficiency. The results obtained in this study are thought to be a reference for water loss and urban water management. KEYWORDS: Water distribution systems, network rehabilitation, ENTROPI, multi-criteria decision analysis
