İlkbahar geç donlarına toleranslı bazı kayısı genotiplerinin verim ve meyve kalite özellikleri ile biyokimyasal içeriklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma İnönü Üniversitesi Kayısı Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürlüğünde 1999 yılında başlatılan "Çok Amaçlı Kayısı Islah Projesi" kapsamında elde edilen ve yapılan gözlemlerde ilkbahar geç donlarına toleranslı olduğu belirlenen kayısı genotipleri üzerinde yürütülmüştür. Bu amaçla elde edilen 13 melez genotip ile 2 referans çeşit (Kabaaşı ve Hasanbey) aynı koşullarda yetiştirilerek meyve kalite özellikleri karşılaştırılmıştır. Çalışma kapsamında genotiplere ait ilk ve son çiçeklenme tarihleri, meyve olgunlaşma süreleri kaydedilmiş olup, meyve kalite özelliklerinden meyve ağırlığı, çekirdek ağırlığı, et/çekirdek oranı, suda çözünür kuru madde miktarı, titre edilebilir asit değerleri, toplam karoten ve fenolik madde içerikleri ile aroma bileşikleri analiz edilmiştir. İncelenen özellikler bakımından genotipler arasındaki farklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Verim ve meyve kalite özellikleri bakımından ümitvar bulunan genotiplerde ortalama meyve ağırlığı 17.71 g ile 76.70 g, çekirdek ağırlığı 2.32 g ile 4.07 g, et/çekirdek oranı 6.56 ile 20.26 arasında değişmiştir. Kimyasal parametrelerden suda çözünür kuru madde % 7.0 ile % 21.26, titre edilebilir asit miktarı % 0.67 ile % 2.53 arasında değişmiştir. Yapılan araştırma sonucunda ilkbahrar geç donlarına toleranslı oldukları için seçilen kayısı melezleri arasında 3 genotip verim ve meyve özellikleri bakımından ümitvar bulunmuştur.

This study was conducted with apricot genotypes resistant to late spring frosts obtained as part of "Multi Purpose Apricot Breeding Project" started at Apricot Research and Application Center in 1999. For this aim, 13 crossbred genotype and 2 reference variety (Kabaaşı and Hasanbey) were grown under same conditions and their fruit quality properties were compared. First and last flowering dates, fruit ripening periods were recorded and fruit weight, kernel weight, flesh/kernel ratio, brix, titratable acidity, total carotenoids and phenolic compounds and aroma compounds were measured as fruit quality parameters. Statistically significant differences were determined between the genotypes in detected properties. Fruit weight varied between 17.71 g and 76.60 g, kernel weight 2.32 g and 4.07 g, flesh/kernel ratio 6.56 and 20.26 in the genotypes found promising in terms of yield and fruit quality. Brix and titratable acidity varied between 7% and 21.26%, 0.67% and 2.53%, respectively. As a result of the study, from the crossbred apricot genotypes 3 genotypes were found promising in terms of yield and fruit quality aspects.