Bu çalışmada, mısırözü yağı üretimi sırasında yan ürün olarak ortaya çıkan deodorizasyon distilatından tokoferollerin yüksek saflıkta elde edilmesi amacıyla sıvı-sıvı ekstraksiyon tekniğinin kullanım olanakları araştırılmıştır. Bu amaçla öncelikle kullanılabilecek solvent belirlenmiş ve deodorizer distilatı ile hiçbir oranda karışmayan asetonitril, ekstraksiyon solventi olarak belirlenmiştir. Ayrıca mısırözü yağı deodorizer distilatının bazı bileşimsel ve kimyasal özellikleri (serbest asitlik, sabunlaşma sayısı, peroksit sayısı, iyot sayısı ve yağ asiti bileşimi) belirlenmiştir. Mısırözü yağı deodorizer distilatından tokoferollerin sıvı-sıvı ekstraksiyonunda; solvent/distilat oranı, ko-solvent varlığı, hekzanla seyreltme, ekstraksiyon süresi, kademe sayısı ve sıcaklık parametrelerinin etkileri incelenmiştir. Linoleik (%49.41) ve oleik asitçe (%28.60) zengin olduğu belirlenen mısırözü yağı deodorizer distilatının, serbest asitliği %51.9, sabunlaşma sayısı 52.0 mg KOH/g yağ, peroksit sayısı 7.2 MeO2 / kg yağ, iyot sayısı 64.8 olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, solvent/distilat oranı arttıkça tokoferol kazanımının arttığı belirlenmiştir. Ko-solventlerin varlığının tokoferol kazanımına etkisini belirlemek amacıyla etanol ve izopropil alkol kullanılmıştır. Her iki ko-solventin de asetonitril içindeki oranı arttıkça tokoferol kazanımı artmıştır. Kullanılan tüm oranlarda izopropil alkol, etanole göre daha yüksek sonuçlar vermiştir. Sıvı-sıvı ekstraksiyonu sırasında distilat fazına eklenen hekzan miktarı ile tokoferol kazanımı arasında ters bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ekstraksiyon süresinin tokoferol geri kazanımında önemli bir etkisi olmadığı gözlemlenmemiştir. Kademeli ekstraksiyon çalışmalarda en yüksek tokoferol kazanımı ilk kademede sağlanmıştır. Sıcaklığın ve karıştırma süresinin tokoferol kazanımında etkili parametreler olmadığı belirlenmiştir.
In this study, the use of liquid-liquid extraction technique was investigated in order to obtain high purity tocopherol vitamers from deodorizer distillate which is a by-product of corn oil production. For this purpose, first, acetonitrile was determined as the extraction solvent as it is not miscible with deodorizer distillate in any ratio. Some compositional and chemical properties (free fatty acid content, saponification number, peroxide number, iodine value and fatty acid composition) of corn oil deodorizer distillate were determined. The effects of the solvent/distillate ratio, presence of co-solvent, dilution with hexane, extraction time, the number of extraction stage and temperature were examined during the extraction of tocopherols form corn oil deodorizer distillate. Corn oil deodorizer distillate was found to be rich in linoleic (%49.41) and oleic acid (%28.60) while it has 51.9% free acidity, 52.0 mg KOH/g oil saponification number, 7.2 meq/kg oil peroxides and iodine number of 64.8. According to the results obtained from liquid-liquid extraction trials, it was determined that tocopherol recovery was increased with increasing solvent to distillate ratio. In order to determine the influence of the presence of co-solvent on tocopherol recovery, ethanol and isopropyl alcohol were used. With increasing ratio of both co-solvents in acetonitrile, tocopherol recovery was also increased. Results obtained from isopropyl alcohol were higher than ethanol alcohol in all ratios used. An inverse relationship were found between the amount of hexane in distillate phase and tocopherol recovery. In the multi-step extraction studies, the highest tocopherol recovery was achieved at the first stage, It was determined that temperature and extraction time had no significant effect on tocopherol recovery.
